Covid-19 Pandemi Sürecinde Sağlık Çalışanlarının Makro-Mikro Besin Ögeleri Alımlarının Anksiyete-Kaygı Durumları Üzerine Etkisinin İncelenmesi


Özet Görüntüleme: 346 / PDF İndirme: 163

Yazarlar

  • Müge Arslan Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü
  • Letafet Atmaca İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.7133610

Anahtar Kelimeler:

besin ögeleri, anksiyete, vitaminler, mineraller, sağlık profesyonelleri

Özet

Amaç: Covid-19 pandemi sürecinde sağlık çalışanlarının makro-mikro besin ögeleri alımlarının anksiyete-kaygı durumları üzerine etkisinin incelenmesidir.

Yöntem: Araştırmada, İstanbul Avrupa Yakası’nda bulunan “Birinci Göz Hastanesi”, “Birinci İnternational Hastanesi”, “Birinci Yeni İklim Hastanesi” ve “Özel Simge Tıp Merkezi”nde görev yapan 230 sağlık çalışanına, sosyo-demografik özellikler, beslenme alışkanlıkları, Beck Anksiyete Ölçeği (BAE) ve 3 günlük besin tüketim (2 gün haftaiçi-1 gün haftasonu) kaydından oluşan anket uygulanmıştır. Veriler SPSS v26 ile analiz edilmiştir.

Bulgular: Makro besin ögelerinin DRI alımları yeterli olan sağlık çalışanlarının; protein (%) değeri (U=387,5; p<0,01), karbonhidrat (KH) (%) değeri (U=4072,5; p<0,05), omega-6 (g) değeri (U=1116,5; p<0,05), lif (g) (U=1313; p<0,05),pProtein (g) (U=754; p<0,05) ve KH (g) (U=2105; p<0,05) BAE puanlarında kadın sağlık çalışanlarında puan ortancası, erkek sağlık çalışanlarına göre yüksekliği istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Mikro besin ögelerinden vitamin besin ögesi değerlerinin DRI yeterlilik durumlarına göre; DRI alımları fazla olan sağlık çalışanlarının; “A Vitamini (μg)” (U=2665,5; p<0,05), “E Vitamini (μg)” (U=220,5; p<0,05), “K Vitamini (μg)” (U=534,5; p<0,05), “Tiamin (mg)” (U=291,5; p<0,05), “B6 Vitamin Pirid (mg)” (U=1126,5; p<0,01), “B12 Vitamini (mg)” (U=3239,5; p<0,05), “C Vitamini (mg)” (U=608,5; p<0,05), “Sodyum (mg)” (U=3938,5; p<0,05), “Fosfor (mg)” (U=2291,5; p<0,05), “Klor (mg)” (U=3534,5; p<0,05), “Demir (mg)” (U=1704; p<0,01), “Bakır (mg)” (U=3336,5; p<0,05),  BAE puanlarında kadın sağlık çalışanlarının puan ortancası, erkek sağlık çalışanlarına göre istatistiksel olarak yüksek bulunmuştur. DRI alımları yetersiz olan sağlık çalışanlarının, “D Vitamini (μg)” (U=2961; p<0,01), “Potasyum (mg)” (U: 3972,5; p<0,05), “Çinko (mg)” (U=4514; p<0,01), “Flor (µg)” (U=4514; p<0,01), “Selenyum (µg)” (U=2365,5; p<0,01), BAE puanlarında kadın sağlık çalışanlarının puan ortancası, erkek sağlık çalışanlarına göre yüksekliği istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. DRI alımları yeterli olan sağlık çalışanlarının, “Niasin (mg)” (U=921; p<0,05), “Kalsiyum (mg)” (U=447,5; p<0,05), “Magnezyum (mg)” (U=184,5; p<0,05), BAE puanlarında kadın sağlık çalışanlarının puan ortancası, erkek sağlık çalışanlarına göre yüksekliği istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur.

Sonuç: Sağlık çalışanlarının makro-mikro besin ögeleri alımları, anksiyete-kaygı durumlarını etkilemektedir.

Referanslar

Almeida, O.P., Ford, A.H., Flicker, L. (2015) Systematic review and meta-analysis of randomized placebo-controlled trials of folate and vitamin B12 for depression: Int Psychogeriatr, 27(5):727-737.

Ammar, A., Brach, M., Trabelsi, K., Chtourou, H., Boukhris, O., Masmoudi, L, Hoekelmann, A. (2020). Effects of COVID-19 home confinement on eating behaviour and physical activity: results of the ECLB-COVID19 international online survey: Nutrients, 12(6): 1-3.

Antonijevic, J., Binic, I., Zikic, O., Manojlovic, S., Tosic Golubovic, S., Popovıc, N. (2020). Mental health of medical personnel during the COVID-19 pandemic: Brain and Behavior, 10(12): 1–9.

Arslan, M., Aydemir, İ. (2019). Relationship Between Emotional Appetite, Eating Attitudes, Sleep Quality, and Body Mass İndex İn Healthcare Workers: A Multi-centre Study: Psychiatry and Clinical Psychopharmacology, 29(3): 346-353.

Ayseli, Y., Aytekin, N., Büyükkayhan, D., Aslan, I. (2020). Food policy, nutrition and nutraceuticals in the prevention and management of COVID-19: Advice for healthcare professionals: Trends in Food Science & Technology, 102(1): 186–199.

Baysal, A., Aksoy, M., Besler, T., Bozkurt, N., Keçecioğlu, S., Mercanlıgil, S., Yıldız, E. (2013). Diyet El Kitabı. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.

BEBİS, ‘‘Beslenme bilgi Sistemi-BEBİS’’, https://bebis.com.tr/anasayfa (Erişim Tarihi: 2 Ocak 2022).

Beck At, Epstein N, Brown G., Steer, R.A. (1988) An inventory for measuring clinical anxiety: Psychometric properties. J Consult Clin Psychol, 56(6):893-897.

Cheikh Ismail, L., Osaili, T. M., Mohamad, M. N., Marzouqi, A. Al, Jarrar, A. H., Jamous, D. O. A.,… Stojanovska, L. (2020). “Eating Habits and Lifestyle during COVID-19 Lockdown in the United Arab Emirates: A Cross-Sectional Study:, Nutrients, 12(11):1-20.

Elmacıloǧlu, F., Emiroǧlu, E., Ülker, M. T., Özyılmaz Kırcalı, B., Oruç, S. (2021). Evaluation of nutritional behaviour related to COVID-19: Public Health Nutrition, 24(3): 512–518.

Fard, F.E., Mirghafourvand, M., Mohammad-Alizadeh, Charandabi, S., Farshbaf-Khalili, A., Javadzadeh, Y., Asgharian, H. (2017). Effects of zinc and magnesium supplements on postpartum depression and anxiety: A randomized controlled clinical trial: Womn Health, 57(9):1115.

INSTITUTE OF MEDICINE (IOM). (2011). Dietary Reference Intake (DRI), National Academy Press, Washington DC.

Karahan Yılmaz, S., Eskici, G. (2021). Evaluation of emotional (depression) and behavioural (nutritional, physical activity and sleep) status of Turkish adults during the COVID-19 pandemic period: Public Health Nutrition, 24(5): 942–949.

Korkmaz, S., Kazgan, A., Çekiç, S. T. A., Balcı, H. A. M. (2020). The anxiety levels, quality of sleep and life and problem-solving skills in healthcare workers employed in COVID-19 services: Journal of Clinical Neuroscience, 80(1): 131–136.

Liao, Y., Xie, B., Zhang, H., He, Q., Guo, L., Subramanieapillai, M.,…Mcintyre, R. S. (2019). Efficacy of omega-3 PUFAs in depression: A meta-analysis: Translational psychiatry, 9(1):190

Manzardo, A.M, Pendleton, T., Poje, A., Penick, E.C., Butler, M.G. (2015). Change in psychiatric symptomatology after benfotiamine treatment in males is related to lifetime alcoholism severity: Drug Alcohol Depend, 1(152):257-263.

Markun, S., Gravestock, I., Jäger, L., Rosemann, T., Pichierr, G., Burgstaller, J.M. (2021). Effects of Vitamin B12 Supplementation on Cognitive Function, Depressive Symptoms, and Fatigue: A Systematic Review, Meta-Analysis, and Meta-Regression: Nutrients, 13(3): 923.

Meyer, J., Mcdowell, C., Lansing, J., Brower, C., Smıth, L., Tully, M., Herring, M. (2020). Changes in physical activity and sedentary behavior in response to COVID-19 and their associations with mental health in 3052 US adults: International journal of environmental research and public health, 17(18): 1-13.

Petimar, J., Smith-Warner, S. A., Fung, T. T., Rosner, B., Chan, A. T., Hu, F. B.,…Tabung, F. K. (2018). Recommendation-based dietary indexes and risk of colorectal cancer in the Nurses’ Health Study and Health Professionals Follow-up Study: The American Journal of Clinical Nutrition, 108(5): 1092-1103.

Pulat Demir, H., Elkin, N., Barut, A. Y., Bayram, H.M., AVERİ, S. (2017). Vardiyalı Çalışan Sağlık Personelinin Uyku Süresi ve Beslenme Durumunun Değerlendirilmesi: IGUSABDER, 2: 89-107.

Rizza, S., Coppeta, L., Grelli, S., Ferrazza, G., Chiocchi, M., Vanni, G., Federici, M. (2021). High body mass index and night shift work are associated with COVID-19 in health care workers: Journal of endocrinological investigation, 44(5): 1097-1101.

Schuch, F. B., Bulzing, R. A., Meyer, J., Vancampfort, D., Firth, J., Stubbs, B.,…Caperchıone, C. M. (2020). Associations of moderate to vigorous physical activity and sedentary behavior with depressive and anxiety symptoms in self-isolating people during the COVID-19 pandemic: A cross-sectional survey in Brazil. Psychiatry Research, 292(1): 1-15.

Ulusoy, M., Şahin, N.H., Erkmen, H. (1998). “Turkish version of the Beck Anxiety Inventory: Psychometric properties”: J Cogn Psychother, 12(2):163-172.

World Health Organization (WHO), “Body mass index – BMI’’, https://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/nutrition/a-healthy-lifestyle/body-mass-index-bmi/, (Erişim Tarihi: 10 Haziran 2022).

İndir

Yayınlanmış

2022-10-03

Nasıl Atıf Yapılır

Arslan, M., & Atmaca, L. (2022). Covid-19 Pandemi Sürecinde Sağlık Çalışanlarının Makro-Mikro Besin Ögeleri Alımlarının Anksiyete-Kaygı Durumları Üzerine Etkisinin İncelenmesi. GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ, 7(20), 147–157. https://doi.org/10.5281/zenodo.7133610

Sayı

Bölüm

Makaleler