Annelerin Beslenme Bilgi Düzeylerinin ve Siberkondriya Tutumlarının 5-18 Yaş Arası Çocuklarında Besin Takviyesi Kullanımına Etkisi: Kesitsel Bir Çalışma


Özet Görüntüleme: 318 / PDF İndirme: 151

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.8403024

Anahtar Kelimeler:

Anne, Beslenme Bilgisi, Çocuk, Siberkondriya

Özet

Amaç: Bu araştırma; 5-18 yaş arası çocuğu olan annelerin çocuklarında besin takviyesi kullanma durumu ile beslenme bilgi düzeyleri ve siberkondriya düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla planlanmıştır.

Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipte olan araştırmanın örneklemini 229 anne oluşturmuştur. Veriler Yetişkinler İçin Beslenme Bilgi Düzeyi Belirleme Ölçeği (YETBİD), Siberkondriya Ciddiyeti Ölçeği (SCÖ) ve bilgi formu kullanılarak toplanmıştır.

Bulgular: Araştırmaya katılan annelerin %24’ünün, çocuklarının %62’sinin besin takviyesi kullandığı saptanmıştır. Çocuğuna takviye kullanan annelerin %81’i çocuğuna kullandığı besin takviyesinin güvenli olduğunu, %45,7’si büyümesini desteklemek için kullandığını, %30,3’ü pandemi döneminde çocuğuna daha fazla besin takviyesi kullanmaya başladığını belirtmiştir. Çocuğuna besin takviyesi kullanan annelerin kullanmayan annelere göre Besin Tercihi Bilgisi alt boyutu puan ortalaması anlamlı düzeyde daha düşük, Doktora Güvensizlik alt boyutu anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). Annelerin Temel Beslenme Bilgisi bölümü puan ortalaması ile Siberkondriya Ciddiyeti Ölçeği toplam puan ortalaması, Zorlantı alt boyutu ve Aşırı Kaygı alt boyutu puan ortalaması arasında negatif yönde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Doktora Güvensizlik alt boyutu ve Besin Tercihi Bilgisi bölümü puan ortalaması arasında negatif yönde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Yetişkinler için Beslenme Bilgi Düzeyi Belirleme Ölçeği toplam puan ortalaması ile Aşırı Kaygı alt boyut puan ortalaması negatif yönde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,05). 

Sonuç: Annelerin temel beslenme bilgisi arttıkça siberkondriya, zorlantı ve aşırı kaygı düzeylerinin azaldığı görülmüştür. Annelerin besin tercihi bilgisi arttıkça doktora güvensizlikleri azalmıştır. Annelerin beslenme bilgi düzeyi azaldıkça aşırı kaygı düzeylerinin arttığı bulunmuştur. Çocuğuna besin takviyesi kullanan annelerin besin tercih bilgisi daha düşük, doktora güvensizlikleri daha yüksek olarak saptanmıştır. Annelere sağlıklı beslenme ve sağlıklı besin tercihi eğitimi verilmesinin yanında, internetteki sağlıklı beslenme ve sağlığın korunması ile ilgili bilgi kirliği konusunda farkındalık yaratılması önerilir.

Yazar Biyografisi

Aslı DEVRİM LANPİR, İstanbul Medeniyet Üniversitesi

Postdoctoral Researcher, PhD, School of Human Performance and Health, Dublin City University, Dublin, Ireland

Referanslar

Akpinar, C. V., Mandiracioğlu, A., Özvurmaz, S., Kurt, F., & Koc, N. (2022). Cyberchondria and COVID-19 anxiety and internet addiction among nursing students. Current Psychology, 42(3), 2406–2414. https://doi.org/10.1007/s12144-022-04057-z

Akgün, S., Pekcan, G., Aksoydan, E., Kiziltan, G., Karaagaoglu, E., Karahan, S.,….Kelat, Z. (2019). Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA) T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Ankara: Tiraj Basım ve Yayın.

Arsenakis, S., Chatton, A., Penzenstadler, L., Billieux, J., Berle, D., Starcevic, V., . . . Khazaal, Y. (2021). Unveiling the relationships between cyberchondria and psychopathological symptoms. Journal of Psychiatric Research, 143, 254–261. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2021.09.014

Athavale, P., Hoeft, K.S., Dalal, R., Bondre, A., Mukherjee, P., & Sokal-Gutierrez, K. (2020). A qualitative assessment of barriers and facilitators to implementing recommended infant nutrition practices in Mumbai, India. Journal of Health Population and Nutrition, 39(1). https://doi.org/10.1186/s41043-020-00215-w

Bal Yılmaz, H., & Bolışık, B. (2013). Çocuklarda Beslenme. Conk, Z., Başbakkal, Z., Bal Yılmaz, H., Bolışık, B. (Ed.), Pediatri Hemşireliği içinde (ss.233-70). Ankara: Akademisyen Yayınevi.

Batmaz, H. (2018). Yetişkinler için beslenme bilgi düzeyi ölçeği geliştirilmesi ve geçerlik-güvenirlik çalışması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Binns, C.W., Lee. M.K., & Lee, A.H. (2018). Problems and prospects: Public health regulation of dietary supplements. Annual Review of Public Health. 49, 403–20. https://doi.org/10.1146/annurev-publhealth- https://doi.org/10.1146/annurev-publhealth-040617-013638

Boursier, V., Manna, V., Gioia, F., Coppola, F., & Venosa, N. (2018). Cyber-Moms facing motherhood. In Advances in healthcare information systems and administration book series. https://doi.org/10.4018/978-1-5225-3716-8.ch002

Chandra, R.K. (2002). Nutrition and the immune system from birth to old age. European Journal of Clinical Nutrition, 56, S73–S76. https://doi.org/10.1038/sj.ejcn.1601492

Coşkun, S. & Ateş Özcan, B. (2023). Annelerin beslenme bilgi düzeylerinin, çocuklarının beslenme bilgi düzeyi ve diyet kaliteleri ile ilişkisi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 20, 594-609. https://doi.org/10.38079/igusabder.1177503

Evgin, D., & Teskereci, G. (2021). Annelerin D vitamini hakkındaki bilgilerinin ve kullanma durumlarının belirlenmesi: Kumluca örneği. Jinekoloji - Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 18(4), 1042–1050. https://doi.org/10.38136/jgon.850074

Fadare, O., Amare, M., Mavrotas, G., Akerele, D., & Ogunniyi, A. (2019). Mother’s nutrition related knowledge and child nutrition outcomes: Empirical evidence from Nigeria. PLOS ONE, 14(2), e0212775. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0212775

Fergus, T.A. (2014). The Cyberchondria Severity Scale (CSS): An examination of structure and relations with health anxiety in a community sample. Journal of Anxiety Disorders, 28(6), 504–510. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2014.05.006

Forh, G., Apprey, C., & Agyapong, N. a. F. (2022). Nutritional knowledge and practices of mothers/caregivers and its impact on the nutritional status of children 6–59 months in Sefwi Wiawso Municipality, Western-North Region, Ghana. Heliyon, 8(12), e12330. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2022.e12330

Gallo, S., Jean-Philippe, S., Rodd, C., & Weiler, H.A. (2010). Vitamin D supplementation of Canadian infants: practices of Montreal mothers. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism, 35(3), 303–309. https://doi.org/10.1139/h10-021

Georgieff, M., Brunette, K. E., & Tran, P. V. (2015). Early life nutrition and neural plasticity. Development and Psychopathology, 27(2), 411–423. https://doi.org/10.1017/s0954579415000061

Göbel, P., Ercan, A., & Bayram, S. (2020). The impact of nutrition education of parents on food choices of their children. Acta Scientific Nutritional Health, 4(9), 89–98. https://doi.org/10.31080/asnh.2020.04.0755

Gray, D.P., Dineen, M., & Sidaway-Lee, K. (2020). The worried well. British Journal of General Practice, 70(691), 84–85. https://doi.org/10.3399/bjgp20x708017

Hart, K., Herriot, A., Bishop, J. A., & Truby, H. (2003). Promoting healthy diet and exercise patterns amongst primary school children: a qualitative investigation of parental perspectives. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 16(2), 89–96. https://doi.org/10.1046/j.1365-277x.2003.00429.x

Hynes, C., Jesurasa, A., Evans, P., & Mitchell, C. (2017). Vitamin D supplementation for women before and during pregnancy: an update of the guidelines, evidence, and role of GPs and practice nurses. British Journal of General Practice, 67(662), 423–424. https://doi.org/10.3399/bjgp17x692489

Kan, A., Kartal, G., & Öztürk, M. (2023). Factors Affecting Levels of Cyberchondria in Mothers of Children with Food Allergies. Eastern Journal of Medicine, 28(1), 172–178. https://doi.org/10.5505/ejm.2023.34366

Kang, M., Kim, D.W., Jung, H.J., Shim, J.E., Song, Y., Kim, K., & Paik, H.Y. (2016). Dietary supplement use and nutrient intake among children in South Korea. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 116(8), 1316–1322. https://doi.org/10.1016/j.jand.2016.02.020

Katoch, O.R. (2022). Determinants of malnutrition among children: A systematic review. Nutrition, 96, 111565. https://doi.org/10.1016/j.nut.2021.111565

Low, S.T., Ferraz, A.P.C.R., Maio, R., Francisqueti, F.V., Pierine, D.T., Borges, W.N.S.,. . . Corrêa, C.R. (2018). Factors that influence the redox state in children: An exploratory study. Clinics. https://doi.org/10.6061/clinics/2018/e335

Lundborg, P., Rooth, D.O., & Alex-Petersen, J. (2022). Long-term effects of childhood nutrition: Evidence from a school lunch reform. The Review of Economic Studies, 89(2),876–908. https://doi.org/10.1093/restud/rdab028.

Marimuthu, M. (2019). Young mothers’ acceptance of herbal food supplements: Centred on preventive health behaviour for children. Journal of Retailing and Consumer Services, 51, 311–319.

https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2019.06.019

McElroy, E., & Shevlin, M. (2014). The development and initial validation of the cyberchondria severity scale (CSS). Journal of Anxiety Disorders, 28(2), 259–265. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2013.12.007

McMullan, R., Berle, D., Arnáez, S., & Starcevic, V. (2019). The relationships between health anxiety, online health information seeking, and cyberchondria: Systematic review and meta-analysis. Journal of Affective Disorders, 245, 270–278. https://doi.org/10.1016/j.jad.2018.11.037

Mutlu, G.Y., Aksu, E.D., Bereket, A., & Hatun, Ş. (2020). Vitamin D status across age groups in Turkey: Results of 108,742 samples from a single laboratory. Journal of Clinical Research in Pediatric Endocrinology, 12(3), 248–255. https://doi.org/10.4274/jcrpe.galenos.2019.2019.0097

Nadeem, F., Malik, N. I., Atta, M., Ullah, I., Martinotti, G., Pettorruso, M., . . . De Berardis, D. (2022). Relationship between Health-Anxiety and Cyberchondria: Role of Metacognitive Beliefs. Journal of Clinical Medicine, 11(9), 2590. https://doi.org/10.3390/jcm11092590

Nair, R., & Maseeh, A. (2012). Vitamin D: The “sunshine” vitamin. Journal of Pharmacology & Pharmacotherapeutics, 3(2), 118-26. https://doi.org/10.4103/0976-500x.95506

Owais, A., Suchdev, P.S., Schwartz, B., Kleinbaum, D.G., Faruque, A.S.G., Das, S.K., & Stein, A.D. (2019). Maternal knowledge and attitudes towards complementary feeding in relation to timing of its initiation in rural Bangladesh. BMC Nutrition, 5(1). https://doi.org/10.1186/s40795-019-0272-0

Peters, J., Parletta, N., Campbell, K., & Lynch, J. (2014). Parental influences on the diets of 2 to 5-year-old children: Systematic review of qualitative research. Journal of Early Childhood Research, 12(1), 3–19. https://doi.org/10.1177/1476718x13492940

Piekara, A., Krzywonos, M., & Kopacz, M. (2021). Dietary supplements ıntended for children-proposed classification of products available on the market. Journal of Dietary Supplements, 19(4), 431–442. https://doi.org/10.1080/19390211.2021.1887425

Schenkel, S., Jungmann, S. M., Gropalis, M., & Witthöft, M. (2021). Conceptualizations of Cyberchondria and Relations to the anxiety

Spectrum: Systematic review and meta-analysis. Journal of Medical Internet Research, 23(11), e27835. https://doi.org/10.2196/27835

Starcevic, V., Schimmenti, A., Billieux, J., & Berle, D. (2021). Cyberchondria in the time of the COVID ‐19 pandemic. Human Behavior and

Emerging Technologies, 3, 53–62. https://doi.org/10.1002/hbe2.233

Starcevic, V., Baggio, S., Berle, D., Khazaal, Y., & Viswasam, K. (2019). Cyberchondria and its relationships with related constructs: A network analysis. Psychiatric Quartery, 90, 491–505. https://doi.org/10.1007/ s11126-019-09640-5.

Taylor-Baer, M., & Herman, D. (2017). From epidemiology to epigenetics: Evidence for the importance of nutrition to optimal health development across the life course. In: Handbook of Life Course Health Development. Springer International Publishing (ss.431–62). https://doi.org/10.1007/978-3-319-47143-3_18.

Trude, A., Black, M.M., Surkan, P.J., Hurley, K.M., & Wang, Y. (2020). Maternal anxiety and diet quality among mothers and toddlers from low‐income households. Maternal and Child Nutrition, 16(4). https://doi.org/10.1111/mcn.12992

Uzun, S. U., & Zencir, M. (2021). Reliability and validity study of the Turkish version of cyberchondria severity scale. Current Psychology, 40(1), 65–71. https://doi.org/10.1007/s12144-018-0001-x

Venter, C., Meyer, R., Greenhawt, M., Pali-Schöll, I., Nwaru, B. I., Roduit, C., . . . O’Mahony, L. (2022). Role of dietary fiber in promoting immune health—An EAACI position paper. Allergy, 77(11), 3185–3198. https://doi.org/10.1111/all.15430

Weydert, J.A. (2014). Vitamin D in children’s health. Children (Basel), 1(2), 208–226. https://doi.org/10.3390/children1020208

Williams, A., & Suchdev, P. S. (2017). Assessing and improving childhood nutrition and growth globally. Pediatric Clinics of North America, 64(4), 755–768. https://doi.org/10.1016/j.pcl.2017.03.001

İndir

Yayınlanmış

2023-10-04

Nasıl Atıf Yapılır

AKARSU, Özlem, & DEVRİM LANPİR, A. (2023). Annelerin Beslenme Bilgi Düzeylerinin ve Siberkondriya Tutumlarının 5-18 Yaş Arası Çocuklarında Besin Takviyesi Kullanımına Etkisi: Kesitsel Bir Çalışma. GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ, 8(Özel Sayı), 732–741. https://doi.org/10.5281/zenodo.8403024

Sayı

Bölüm

Makaleler