Kolelitiazisli Hastalarında Akdeniz Diyetine Uyumun Değerlendirilmesi
Özet Görüntüleme: 115
/ 
PDF İndirme: 64
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8402474Anahtar Kelimeler:
Akdeniz diyeti, Antropometrik ölçümler, Beslenme, Kolelitiazis, Safra taşıÖzet
Amaç: Akdeniz diyeti, sağlığın korunması ve geliştirilmesinde önemli role sahip, sürdürülebilir bir diyet modelidir. Safra kesesi taşı oluşumunda günlük diyetle alınan besin öğeleri ve Akdeniz diyetine uyumun yüksek olmasının sağlık üzerine olumlu etkileri bilinmektedir. Bu çalışma, kolelitiazisli bireylerin Akdeniz diyetine olan uyumlarını belirlemek amacıyla planlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya kolelitiazis tanılı 50 vaka ve yaş grubu vaka grubuna benzer 50 sağlıklı kontrol olmak üzere 100 birey dahil edilmiştir. Çalışmaya katılan bireylerin beslenme durumları besin tüketim sıklık anketiyle sorgulanırken; Akdeniz diyet uyumları, Akdeniz Diyeti Bağlılık Ölçeği (MEDAS) ile değerlendirilmiştir. Antropometrik ölçümler araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde NCSS-2007 programı kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan vaka grubundaki bireylerin Akdeniz diyet uyumlarının kontrol grubundan düşük olduğu saptanırken (p<0.01); vaka grubundaki erkek bireylerin beden kütle indeksi (BKİ) (r: -0.486), bel çevresi (r: -0.407) ve vücut yağ oranlarıyla (r: -0.521) Akdeniz diyet uyumu arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0.05). Vaka grubundaki kadınların günlük yiyecek ve içeceklerden alınan toplam enerjilerinin, yiyeceklerden alınan toplam yağ, karbonhidrat, n-6 yağ ve doymuş yağ asit miktarlarının kontrol grubundan yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Vaka grubundaki erkeklerin günlük yiyecek ve içeceklerden alınan toplam enerjileri, yiyeceklerden alınan toplam yağ, doymuş yağ asit ve kolesterol miktarları kontrol grubundan yüksek saptanmıştır (p<0.05).
Sonuç: Çalışma sonunda, safra taşı oluşumunda Akdeniz diyet modeline uyumun ve ağırlık kontrolünün olumlu etkisinin olduğu bulunmuştur.
Referanslar
Attili A. F., Scafato E., Marchioli R., Marfisi R. M., Festi D. (1998). Diet and gallstones in Italy: The cross-sectional MICOL results. Hepatology, 27(6), 1492-8.
Bach-Faig A., Berry E. M., Lairon D., Reguant J., Trichopoulou A., Dernini S., . . . Serra-Majem L. (2011). Mediterranean diet pyramid today. Science and cultural updates. Public Health Nutr, 14, 2274-84.
Barré A., Gusto G., Cadeau C., Carbonnel F., Boutron-Ruault M. C. (2017). Diet and risk of cholecystectomy: A prospective study based on the French E3N cohort. Am J Gastroenterol, 112, 1448-1456.
Cuevas A, Miquel J. F., Reyes M. S., Zanlungo S., Nervi F. (2004). Diet as a risk factor for cholesterol gallstone disease. J Am Coll Nutr, 23(3), 187-96.
Dhamnetiya D., Goel M.K., Dhiman B. R. (2018). Risk factors associated with gallstone disease. Indian Journal of Community Health, 30(02), 133-8.
European Association for the Study of the Liver. (2016). Clinical practice guidelines on the prevention, diagnosis, and treatment of gallstones. J Hepatol, 65(1), 146-181.
Everhart J. E., Khare M., Hill M., Maurer K. R. (1999). Prevalence and ethnic differences in gallbladder disease in the United States. Gastroenterology, 117(3), 632-9.
Fatma E., Pehlivanoğlu Ö., Balcıoğlu H., Ünlüoğlu İ. (2020). Turkish validation and reliability of Mediterranean diet adherence screener. Osmangazi Journal of Medicine, 42(2), 160-4.
Fields M., Lewis C. G. (1999). The level of dietary iron, not the type of dietary fat, is hyperlipidemic in copper-deficient rats. J Am Coll Nutr, 18(4), 353-7.
Figueiredo J. C., Haiman C., Porcel J., Buxbaum J., Stram D, . . . Setiawan V. W. (2017). Sex and ethnic/racial-specific risk factors for gallbladder disease. BMC Gastroenterol, 17(1), 153.
Gu Q., Zhou G., Xu T. (2020). Risk factors for gallstone disease in Shangai. Medicine, 99(3), e18754.
Stinton L. M., Shaffer E. A. (2012). Epidemiology of Gallbladder Disease: Cholelithiasis and Cancer. Gut Liver, 6(2), 172-187.
Jessri M., Rashidkhani B. (2015). Dietary patterns and risk of gallbladder disease: A hospital-based case-control study in adult women. J Health Popul Nutr, 33(1), 39-49.
Koşar K., Duran C., Fişekci Oktar S. (2019). Karaciğer sirozu olan hastalarda safra kesesi taşı sıklığı. Aegean J Med Sci, 2(3), 97-100.
Kris-Etherton P. M., Innis S. (2007). Position of the American dietetic association and dietitians of Canada: Dietary fatty acids. J Am Diet Assoc, 107(9), 1599-611.
Kwon O. S., Kim Y. K., Her K. H., Kim H. J., Lee S. D. (2020). Physical activity can reduce the prevalence of gallstone disease among males. Medicine, 99(26), 20763.
Martínez-González M. A., García-Arellano A., Toledo E., Salas-Salvado J., Buil-Cosiales P., Corella D., . . . Estruch R. (2012). A 14-item Mediterranean Diet assessment tool and obesity indexes among high-risk Subjects: The PREDIMED Trial. PLoS One, 7(8), e43134.
McConnell T. J., Appleby P. N., Key T. J. (2017). Vegetarian diet as a risk factor for symptomatic gallstone disease. Eur J Clin Nutr, 71(6), 731-735.
Méndez-Sánchez N., Zamora-Valdés D., Chávez-Tapia N. C., Uribe M. (2007). Role of diet in cholesterol gallstone formation Clin Chim Acta, 376(1-2), 1–8.
Misciagna G., Centonze S., Leoci C., Guerra V., Ceo R. (1999). Diet, physical activity, and gallstones-a population-based, case-control study in southern Italy. Am J Clin Nutr, 69(1), 120-6.
Moerman C. J., Smeets F. W., Kromhout D. (1994). Dietary risk factors for clinically diagnosed gallstones in middle-aged men. A 25-year follow-up study (The Zutphen study). Ann Epidemiol, 4(3), 248-54.
Novacek G. (2006). Gender and gallstone disease. Wien Med Wochenschr, 156(19-20), 527-33.
Park Y., Kim D., Lee J. S., Kim Y. A., Jeong Y. K., Lee K. G. (2017). Association between diet and gallstones of cholesterol and pigment among patients with cholecystectomy: a case-control study in Korea. J Health Popul Nutr, 36(1), 39.
Pasternak A., Bugajska J., Szura M., Walocha J. A., Matyja A., Gajda M., . . . Gil K. (2017). Biliary Polyunsaturated Fatty Acids and Telocytes in Gallstone Disease. Cell Transplant, 26(1), 125-133.
Schröder H., Fitó M., Estruch R., Martinez-Gonzalez M. A., Corella D., Salas-Salvado J., . . . Covas M. I. (2011). A short screener is valid for assessing Mediterranean diet adherence among older Spanish men and women. J Nutr, 141(6), 1140-5.
Shaffer E. A. (2006). Epidemiology of gallbladder stone disease. Best Pract Res Clin Gastroenterol, 20(6), 981-96.
Sofi F., Abbate R., Gensini G. F., Casini A. (2010). Accruing evidence on benefits of adherence to the Mediterranean diet on health: An updated systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr, 92(5), 1189-96.
Şahin S., Ergüder E., Pekcici M. R. (2020). Mediterranean diet and breastfeeding reduce the risk of gallstones in women. Mediterranean Journal of Nutrition and Metabolism, 13(4), 289-310.
Thornton J. R., Emmett P. M., Heaton K. W. (1983). Diet and gallstones: effects of refined and unrefined carbohydrate diets on bile cholesterol saturation and bile acid metabolism. Gut, 24(1), 2- 6.
Tsai C. J., Leitzmann M. F., Willet W. C., Giovannucci E. L. (2005). Dietary carbohydrates and glycaemic load and the incidence of symptomatic gallstone disease in men. Gut, 54(6), 823-8.
Tsai C. J., Leitzmann M. F., Willett W. C., Giovannucci E. L. (2007). Heme and non-heme iron consumption and risk of gallstone disease in men. Am J Clin Nutr, 85(2), 518-22.
Tsai C. J., Leitzmann M. F., Willett W. C., Giovannucci E. L. (2008). Long-term effect of magnesium consumption on the risk of symptomatic gallstone disease among men. Am J Gastroenterol, 103(2), 375-82.
Tseng M., Everhart J. E., Sandler R. S. (1999). Dietary intake and gallbladder disease: a review. Public Health Nutr, 2(2), 161-72.
Waniek S., di Giuseppe R., Esatbeyoglu T., Ratjen I., Enderle J., Jacobs G., . . . Lieb W. (2018). Association of circulating vitamin E (α- and γ-Tocopherol) levels with gallstone disease. Nutrients,10(2), 133.
Worthington H. V., Hunt L. P., McCloy R. F., Maclennan I., Bragnaza J. M. (1997) A pilot study of antioxidant intake in patients with cholesterol gallstones. Nutrition, 13(2), 118-27.
Wirth J., Song M., Fung T. T., Joshi A. D., Tabung F. K., Chan A. T. (2018). Diet-quality scores and the risk of symptomatic gallstone disease: a prospective cohort study of male US health professionals. Int J Epidemiol, 47(6), 1938-1946.
Yago M. D., González V., Serrano P., Calpena R., Martínez M. A., Martínez-Victoria E. (2005). Effect of the type of dietary fat on biliary lipid composition and bile lithogenicity in humans with cholesterol gallstone disease. Nutrition, 21(3), 339-347.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 