Diş Problemi Olan Okul Çağı Çocuklarında Beslenme Davranışlarının ve Annelerinin Beslenme Okuryazarlığının İncelenmesi


Özet Görüntüleme: 414 / PDF İndirme: 347

Yazarlar

  • Saadet YAŞAR
  • Ebru ÖZTÜRK ÇOPUR Yok

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.7392326

Anahtar Kelimeler:

Beslenme Davranışı, Beslenme Okuryazarlığı, Diş Problemi, Okul Çağı Çocuklar

Özet

Amaç: Bu araştırma diş problemi olan okul çağı çocuklarının beslenme davranışlarının ve annelerinin beslenme okuryazarlığının incelenmesi amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel türde olan bu çalışma bir Devlet Üniversitesinin Diş Hekimliği Fakültesi Pedodonti Ana Bilim Dalı Kliniğinde Nisan-Eylül 2021 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın evrenini bir Devlet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Pedodonti Ana Bilim Dalı kliniğine Nisan-Eylül 2021 tarihleri arasında diş problemi ile başvuran 9004 okul çağı çocukları ve bu çocukların anneleri oluşturmuştur. Çalışmanın örneklemi ise 250 çocuk ve anneden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama formu olarak “Sosyo-demografik Form”, “Beslenme Davranış Ölçeği” ve “Yetişkinlerde Beslenme Okuryazarlığı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın yapılmasına yönelik gerekli etik kurul izinleri alınmıştır. Veriler SPSS 23.0 istatistik paket programında değerlendirilmiştir.

Bulgular: Çalışma bulgularına göre; çocukların beslenme davranış ölçeği toplam puan ortalamasının 3.78±5.06 olduğu tespit edilmiştir. Yetişkinlerde beslenme okuryazarlığı ölçeği toplam puan ortalaması 25.75±5.72 olarak bulunmuştur. Çocukların beslenme davranış ölçeğine göre olumlu beslenme davranışlarının yetişkinlerin beslenme davranışlarına oranla düşük düzeyde olduğu saptanmıştır. Çocukların beslenme davranışları ile annelerinin beslenme okuryazarlığı düzeyleri arasında pozitif yönlü zayıf bir ilişki saptanmıştır.

Sonuç: Çocukluk döneminde sağlıklı beslenme davranışlarının, düzenli diş fırçalama gibi sağlıklı yaşam alışkanlıklarının kazandırılması, yetişkinlerde beslenme okuryazarlığının geliştirilmesi ile ağız diş sağlığı ve genel sağlığın korunması ve sürdürülebilmesi açısından önemlidir. Bu doğrultuda yetişkinlerin sağlık okuryazarlığı seviyelerinin yükseltilmesi için gerekli danışmanlık ve eğitimlerin yapılmasının hem çocukların ağız ve diş sağlığı için hem de doğru beslenme davranışlarının kazandırılmasında önemli etkileri olacağı düşünülmekte ve önerilmektedir

Referanslar

Al-Meedani, L.A., Al-Dlaigan, Y.H. (2016). Prevalence of dental caries and associated social risk factors among preschool children in Riyadh, Saudi Arabia. Pak J Med Sci., 32(2), 452-456.

Aksoy, M. (2017). Diş Kayıpları ve Hastalıkları. Beslenme, Ağız ve Diş Sağlığı, (p:25-79), Nobel Kitabevi: Ankara.

Aktaş, N., Özdoğan, Y. (2016). A study of the state of knowing the nuritional literacy concept in Turkey. Researchers Worrld, 7(2), 46-52.

Avcı, M. (2006). Ergenlikte toplumsal uyum sorunları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(4), 250-254.

Baysal A. Beslenme, 14. Baskı, 2014: (8-13). Hatipoğlu Yayınevi: Ankara.

Bölümü, D. (2015). Türkiye’ye Özgü Besin ve Beslenme Rehberi, Yenilenmiş 1. Baskı, Merdiven Reklam Tanıtım: Ankara.

Buğdaycı, R., Şaşmaz, T., Uludoğan, C., Kurt, A. Ö., Öner S., Yapıcı, G., ... & Çomu, F. (2019). İlköğretim Birinci sınıf öğrencilerinde diş çürüğü sıklığı ve etkileyen faktörler. Turkish Journal of Public Health, 17(3), 228-237.

Cesur, B., Koçoğlu, G., & Sümer, H. (2015). Evaluation instrument of nutrition literacy on adults (EINLA) A validity and reliability study. Integr Food Nutr Metab, 2(1), 127-130.

Chari, R., Warsh, J., Ketterer, T., Hossain, J., Sharif, I. (2014). Association between health literacy and child and adolescent obesity. Patient Education and Counseling, 94, 61-66.

Farah, H.H., Ghandour, I.A., (2009). Periodontal health statusof 12 year old Sudanese schoolchıldren and educational level of parents in Khorttoum province. Tropıcal dental journal, 32 (127), 25-33.

Gündüz, N. (2021). Okul çocuklarında beslenmenin önemi. Erişim adresi https://acikders.ankara.edu.tr/course/view.php?id=840. Erişim Tarihi: 15 Eylül 2021.

Harris, R., Nicoll, A. D., Adair, P. M., & Pine, C. M. (2004). Risk factors for dental caries in young children: a systematic review of the literature. Community Dental Health, 21(1), 71-85.

Haznedaroğlu, E., Giray, F.E., Garan, A., Akyüz, S., (2018). Okul çağındaki amatör sporcularda beslenme alışkanlıkları ve erezyon ilişkisi. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 28(3), 317-325.

Hujoel PP, Lingström P. Nutrition (2017). Dental caries and periodontal disease: a narrative review. Journal of Clinical Periodontology, 44, S79-S84.

Karabekiroğlu, S., Öncü, E., Kaplanoğlu, K., Ünlü, N. (2015). Okul çağındaki çocuklarda diş hekimi ziyaret sıklığının çürük deneyimi ve ağız sağlığı faktörleri üzerine etkisi. Selcuk Dental Journal, 2(2), 58-64.

Keleş E. C., Önay D. D. (2019). Nutrition literacy at mothers who has children between the ages of. Social Sciences Studies Journal, 3-6.

Keskin, K., Çubuk, A., Alpkaya, U., & Öztürk, Y. (2017). 12–14 Yaş Çocukların Fiziksel Aktivite Düzeyleri ile Beslenme Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7(3), 34-43.

Kıvrak, TÇ, Tavana, A. M. (2017). Diş hekimliği fakültesi öğrencilerinde beslenme alışkanlığı, ağız diş sağlığı tutum ve davranışları ve DMFT indeksinin değerlendirilmesi. European Annals of Dental Sciences, 44, 1-8.

Koçanalı B, Ak AT, Çoğulu D. (2014). Çocuklarda diş çürüğüne neden olan faktörlerin incelenmesi. Pediatric Research, 1(2), 76-9.

Köse S, Güven D, Mert E, Eraslan E, Esen S. (2010).12-13 yaş grubu çocuklarda oral hijyen eğitiminin etkinliği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(4), 44-52.

Kuru, N., Akman, B. (2015). Düşük sosyo-ekonomik seviyedeki 4-8 yaş grubundaki çocuklara ve ailelerine verilen ağız diş sağlığı eğitiminin aileler üzerindeki etkililiğinin değerlendirilmesi. Uluslararası Katılımlı III. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi “Erken Müdahale’’ 11-13 Mayıs 2015, H. Ü. Kültür Merkezi, Ankara.

Küçükali, R. (2006). Çocuklarda beslenme bozuklukları ve beslenmenin okul çocuklarının üzerindeki etkileri. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (14), 223-239.

Omargali, A., Uraz, R., Campbell, P. (2019). Relationship between children’s dental health and parental knowledge about oral hygiene. West Kazakhstan Medical Journal, (1 (61)), 65-70.

Özdenk, GD., Özcebe, LH. (2018). Bir üniversite çalışanlarının beslenme okuryazarlığı, beslenme davranışları ve ilişkili faktörler. Turkish Journal of Public Health, 16(3), 178-189.

Özenoğlu, A., Gün B., Karadeniz, B., Koç F., Bilgin, V., Bembeyaz, Z., & Saha, B. S. (2021). Yetişkinlerde beslenme okuryazarlığın sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumlar ve beden kütle indeksi ile ilişkisi. Life Sciences, 16(1), 1-18.

Öztürk A, Aktürk S. (2011). İlköğretim öğrencilerinde obezite prevalansı ve ilişkili risk faktörleri. TAF Prev Med Bull., 10(1), 53-60.

Öztürk, Y., Alpkaya, U., Keskİn, K., & Çubuk, A. (2017). 11-13 yaş çocuklarin beslenme davranişlari ile obez akranlarına yönelik tutumlari arasindaki ilişkinin incelenmesi. Journal of International Social Research, 10(53).

Öztürk-Haney, M., & Erdoğan, S. (2013). Factors related to dietary habits and body mass index among Turkish school children: A cox’s interaction model-based study. Journal of Advanced Nursing, 69(6), 1346-1356. doi: 10.1111/j.1365 2648.2012.06126.x

Peker, I., & Alkurt, M. T. (2014). Oral impacts on daily performance in Turkish adults attending a dental school. The journal of contemporary dental practice, 15(1), 92–98.

Petersen, P.E., Jiang, H., Peng, B., Tai, B.J., Bian, Z. (2008). Oral and general health behavioursamong Chinese urban adolescents. Community Dentistry and Oral Epidemiology, 36(1), 76-84.

Rochman, C., Nasrudin, D., Helsy, I., Hermita, N., & Darmalaksana, W. (2018). Nutrition literacy program for improving public wellness. In Journal of Physics: Conference Series (Vol. 1028, No. 1, p. 012031). IOP Publishing.

Salvy, S.J., De La Haye, K., Bowker, J.C., Hermans, R.C. (2012). Influence of peers and fridens on children’s and adolescents’ eating and activity behaviors. Physiology & behavior, 106(3), 369-378.

Şanlıer, N., Konaklıoğlu, E., & Güçer, E. (2009). Gençlerin beslenme bilgi, alışkanlık ve davranışları İle beden kütle indeksinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 333-352.

Bakanlığı, T. S. (2016). Türkiye Beslenme Rehberi TÜBER 2015. TC Sağlık Bakanlığı Yayın, 1031, 172-217.

Taylor, M.K., Sullivan, DK., Ellerbeck, E.F., Gajewski, B.J., Gibbs, H.D. (2019). Nutrition literacy predicts adherence to healthy/unhealthy diet pattemsin adults wirh anutrition-related chronic condition, Public Healt Nutr., 22(12), 2157-2169.

Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA). (2018). Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA), Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, TC Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK, Elma Teknik Basım Matbaacılık Ltd. Şti: Ankara.

Yardımcı, H. (2021). Anne-çocuk beslenmesinin önemi. Erişim adresi https://acikders.ankara.edu.tr/course/view.php?id=840. Erişim Tarihi: 15 Eylül 2021.

Yücecan, S. (2008). Optimal beslenme. 726, (2-4), Sağlık Bakanlığı Yayın: Ankara.

İndir

Yayınlanmış

2022-12-05

Nasıl Atıf Yapılır

YAŞAR, S., & ÖZTÜRK ÇOPUR, E. (2022). Diş Problemi Olan Okul Çağı Çocuklarında Beslenme Davranışlarının ve Annelerinin Beslenme Okuryazarlığının İncelenmesi . GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ, 7(21), 148–159. https://doi.org/10.5281/zenodo.7392326

Sayı

Bölüm

Makaleler