Hemşirelerin Karşilaştiklari Etik Sorunlar ve Stres İlişkisi: Sistematik Derleme


Özet Görüntüleme: 38 / PDF İndirme: 13

Yazarlar

  • Şeyma DİLMEN GİRESUN ÜNİVERSİTESİ
  • Gizem KETREZ

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.14238799

Anahtar Kelimeler:

Etik Sorun, Stres, Hemşire, Sistematik Derleme

Özet

Amaç: Bu çalışmanın temel amacı, zaman kısıtlaması olmadan sağlık hizmetlerinde hemşirelerin karşılaştığı etik sorunları vurgulamak ve stresle ilişkisini inceleyerek başta yönetici hemşireler, idari birimler olmak üzere klinik hemşireleri ve araştırmacıları bilgilendirmek ve literatüre katkı sağlamaktır.

Gereç ve Yöntem: Çalışmada sistematik derleme yöntemi kullanılmıştır. Literatür taraması yapılırken herhangi bir zaman kısıtlaması yapılmamış olup, Web of Science, Scopus ve Pubmed veri tabanlarında, özet, anahtar kelime ve çalışma adı içerisinde ("ethic* issues" OR "ethic* problems" OR “ethic* distress" OR "moral problems" OR "moral distress") AND (“stress”) AND (“nurs*”) anahtar kelimeleri ile 9-31 Temmuz 2024 tarihleri arasında tarama gerçekleştirilmiştir. Makalelerin taranması ve seçimi PRISMA (Preferred Reporting Items for Systematic review and Meta-Analysis Protocols) yönergesine uygun şekilde yürütülmüştür. Derlemeye 10 makale dahil edilmiştir. Makale seçimi ve kalite değerlendirme süreçleri iki yazar tarafından bağımsız olarak gerçekleştirilmiş olup, yazarlar arasında istatistiksel olarak anlamlı ve önemli düzeyde uyum olduğu belirlenmiştir.

Bulgular: Dahil etme ve hariç tutma kriterlerine uygun olarak toplam 10 makale incelenmiştir. İncelenen araştırmalarda hemşirelerin stres düzeyini en çok artıran etik sorunların “personel ve kaynak yetersizliği”, “iş yükü”, “etik olmayan ve yetersiz meslektaşlarla çalışmak” ve “hasta yoğunluğu” olduğu saptanmıştır. Stres düzeyini etkileyen etik sorunlara COVİD-19 pandemisiyle birlikte “sosyal damgalama” sorununun da eklendiği, sonuçlar arasındadır.

Sonuç: Çalışmanın sonuçlarına göre; hemşirelerin karşılaştığı etik sorunlar, stres düzeylerini olumsuz yönde etkilemektedir. Hemşirelere etik sorunlarını açıkça ifade edebilme olanağının sağlanması, özellikle personel ve kaynak yetersizliklerinin giderilmesi, etik komitelerinin kurulması, eğitim programlarının düzenlenmesi, yönetim tarafından özellikle etik konularda destek sağlanması ve psikolojik destek verilmesi, stres düzeylerinin kontrol altına alınması için önemlidir.

Referanslar

Al-Saad, N., Skedgel, C., Nortje, J. (2017). Principles of resource allocation in critical care. BJA Education, 17(12), 390-395.

Aromataris, E., Pearson, A. (2014). The systematic review: an overview. AJN The American Journal of Nursing, 114(3), 53-58.

Boniol, M., & Kunjumen, T., & Nair, TS., & Siyam, A., & Campbell, J., & Diallo, K. (2022). The global health workforce stock and distribution in 2020 and 2030: a threat to equity and 'universal' health coverage?. BMJ Glob Health. 7(6), e009316. doi:10.1136/bmjgh-2022-009316.

Borhani, F., & Abbaszadeh, A., & Nakhaee, N., & Roshanzadeh, M., (2014). The relationship between moral distress, professional stress, and intent to stay in the nursing profession. J Med Ethics Hist Med. 7(3). PMID: 25512824; PMCID: PMC4263391.

Christodoulou-Fella, M., Middleton, N., Papathanassoglou, E. D., Karanikola, M. N. (2017). Exploration of the association between nurses’ moral distress and secondary traumatic stress syndrome: Implications for patient safety in mental health services. Biomed Research İnternational, 2017(1), 1908712.

Çamkerten, S., Tatar, A., Saltukoğlu, G. (2020). Sağlık çalışanlarının stres düzeylerinin incelenmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 7(4), 257-265.

Guttormson, J. L., Calkins, K., McAndrew, N., Fitzgerald, J., Losurdo, H., Loonsfoot, D. (2022). Critical care nurse burnout, moral distress, and mental health during the COVID-19 pandemic: a United States survey. Heart & Lung, 55, 127-133.

Joshi, R., & Mortel, HV., & Feijs, L., & Andriessen, P., & Pul, CV., (2017). The heuristics of nurse responsiveness to critical patient monitor and ventilator alarms in a private room neonatal intensive care unit. PLoS One, 12(10), e0184567. doi: 10.1371/journal.pone.0184567

Landı̇s, J. R., & Koch, G. G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 33(1), 159. doi:10.2307/2529310

Larsman, P., Pousette, A., Nilsson, M. S., Gadolin, C., Törner, M. (2024). Ethical value conflicts in healthcare and their effects on nurses’ health, turnover intent, team effectiveness, and patient safety: a longitudinal questionnaire study. Scandinavian Journal of Work, Environment & Health, 50(2), 113.

Moon, Y.J., Kim, O., (2015). Ethics in the intensive care unit. Tuberc Respir Dis., 78(3), 175-9.

Musa, M. B., Harun-Or-Rashid, M. D., Sakamoto, J. (2011). Nurse managers' experience with ethical issues in six government hospitals in Malaysia: A cross-sectional study. BMC Medical Ethics, 12, 1-7.

Nora, C. R. D., Zoboli, E. L. C. P., Vieira, M. (2015). Ethical problems experienced by nurses in primary health care: integrative literature review. Revista Gaucha De Enfermagem, 36(1), 112-121.

OECD (2023), Health at a Glance 2023: OECD Indicators, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/7a7afb35-en.

Page, M. J., McKenzie, J. E., Bossuyt, P. M., Boutron, I., Hoffmann, T. C., Mulrow, C. D., Moher, D., (2021). The PRISMA 2020 statement: an updated guideline for reporting systematic reviews. BMJ, 372.

Polit, D. F., Beck, C. T. (2009). Literature reviews: finding and reviewing research evidence. Essentails of Nursing Research: Appraising Evidence for Nursing Practice, 7, 169-93.

Pollock, A., Berge, E. (2018). How to do a systematic review. International Journal of Stroke, 13(2), 138-156.

Silén, M., Tang, P. F., Ahlström, G. (2009). Swedish and Chinese nurses’ conceptions of ethical problems: a comparative study. Journal of Clinical Nursing, 18(10), 1470-1479.

Soltani, Z., Ebrahimi, H., Niai Maddah, S. M., Jahanian, A. (2022). The Relationship between Health Anxiety and Perceived Stress with Moral Distress in Emergency Nurses: The Mediating Role of Distress Tolerance. Health in Emergencies and Disasters Quarterly, 7(3), 127-134.

Ulrich, C. M., Taylor, C., Soeken, K., O’Donnell, P., Farrar, A., Danis, M., Grady, C. (2010). Everyday ethics: ethical issues and stress in nursing practice. Journal of Advanced Nursing, 66(11), 2510-2519.

Vaclavik, E. A., Staffileno, B. A., Carlson, E. (2018). Moral Distress: Using mindfulness-based stress reduction interventions to decrease nurse perceptions of distress. Clinical Journal of Oncology Nursing, 22(3), 326-332.

Yasin, J. C. M., & Barlem, E. L. D., & Silveira, R. S. D., & Ruivo, É. D. G., & Longaray, A. A., & Brehmer, L. C. F. (2023). Ethical issues experienced by nurses during COVID-19 in university hospitals. Revista da Escola de Enfermagem da USP, 57, e20230117.

Yayınlanmış

2024-11-29

Nasıl Atıf Yapılır

DİLMEN, Şeyma, & KETREZ , G. (2024). Hemşirelerin Karşilaştiklari Etik Sorunlar ve Stres İlişkisi: Sistematik Derleme. GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ, 9(4), 526–536. https://doi.org/10.5281/zenodo.14238799

Sayı

Bölüm

Makaleler