Epilepsili Adölesanlarda Damgalanma ve Özgüven Durumlarının İncelenmesi


Özet Görüntüleme: 99 / PDF İndirme: 71

Yazarlar

  • Yağmur KÖSESOY Sağlık Bakanlığı Mardin Eğitim ve Araştırma Hastanesi
  • Hamdiye ARDA SÜRÜCÜ

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.14994111

Anahtar Kelimeler:

Adölesan, Algılanan Damgalama, Epilepsi, Özgüven

Özet

Amaç: Bu çalışmanın amacı epilepsili adölesanların algıladıkları damgalama durumuyla özgüvenleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir.

Gereç ve Yöntem: Araştırma Eylül 2022-Mart 2023 tarihleri arasında Mardin’de bulunan Mardin Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne başvuran 10-19 yaşları arasındaki 60 epilepsili adölesan ve 60 sağlıklı adölesanla yapılan, tanımlayıcı bir araştırmadır. Veriler katılımcıların sosyodemografik özelliklerini ölçen kişisel bilgi formu ile Özgüven Ölçeği (ÖÖ) ve Çocuk Algıları Ölçeği (ÇAÖ) aracılığıyla yüz yüze anket yöntemi uygulanarak toplandı. Katılımcılardan ve velilerinden onam formu ile katılım izinleri alındı. Verilerin analizi SPSS Statistics 26 programı kullanılarak yapıldı.

Bulgular: Katılımcılar arasında demografik özellikler açısından anlamlı farklılık bulunmamıştır. Epilepsili adölesanların Özgüven Ölçeği’nden aldıkları ortalama puan 3.36±0.8 olup sağlıklı adölesanların aldıkları ortalama puan ise 3.81±0.71 bulunmuş; bu puanların arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Epilepsili adölesanların Çocuk Algıları Ölçeği’nden aldıkları puan 2.84±1.1 olarak bulunmuştur.

Sonuç: Epilepsili adölesanların özgüven düzeyi sağlıklı adölesanlardan düşük ve epilepsili adölesanların damgalanma düzeyi orta düzeyde bulunmuştur. Toplumda epilepsi farkındalığı yaratılarak ayrımcılığın azaltılmasının amaçlanması ve epilepsili adölesanların özgüvenlerini arttıracak girişimlerde bulunulması önerilmektedir.

Yazar Biyografileri

Yağmur KÖSESOY, Sağlık Bakanlığı Mardin Eğitim ve Araştırma Hastanesi

 

 

Hamdiye ARDA SÜRÜCÜ

 

 

Referanslar

Akın, A. (2007). Öz-Güven Ölçeği'nin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 167-176.

Austin, J. K., MacLeod, J., Dunn, D. W., Shen, J., & Perkins, S. M. (2004). Measuring stigma in children with epilepsy and their parents: Instrument development and testing. Epilepsy & Behavior, 5(4), 472-482. https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2004.04.008

Baker, G. A., Brooks, J., Buck, D., & Jacoby, A. (2000). The stigma of epilepsy: A European perspective. Epilepsia, 41(1), 98-104. https://doi.org/10.1111/j.1528-1157.2000.tb01512.x

Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191–215. https://doi.org/10.1037/0033-295X.84.2.191

Benson, A., O’Toole, S., Lambert, V., Gallagher, P., Shahwan, A., & Austin, J. K. (2016). The stigma experiences and perceptions of families living with epilepsy: Implications for epilepsy-related communication within and external to the family unit. Patient Education and Counseling, 99(9), 1473-1481. https://doi.org/10.1016/j.pec.2016.06.009

Bilgin, O. (2011). Ergenlerde özgüven düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.

Bucaktepe, G. E. (2016). Adölesan bireye yaklaşım. In Y. K. Haspolat & F. Aktar (Eds.), Adolesan Sağlığı ve Hastalıkları (s. 13-30). Kadim yayınları.

Chew, J., Carpenter, J., & Haase, A. M. (2019). Living with epilepsy in adolescence—A qualitative study of young people's experiences in Singapore: Peer socialization, autonomy, and self‐esteem. Child: Care, Health and Development, 45(2), 241-250. https://doi.org/10.1111/cch.12648

Corrigan, P. W., Edwards, A., Green, A., Diwan, S., & Penn, D. (2001). Prejudice, social distance, and familiarity with mental illness. Schizophrenia Bulletin, 27(2), 219-225. https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.schbul.a006868

Çengel-Kültür, S. E., Ulay, H. T., & Erdag, G. (2009). Ways of coping with epilepsy and related factors in adolescence. The Turkish Journal of Pediatrics, 51(3), 238.

Çoknaz, H., Yıldız, M., Erbil, E., & Altıntaş, H. (2018). Lise öğrencilerinin öz güven düzeylerinin karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 37-48.

Demirel, U., & Okcin, F. (2020). Epilepsy and stigma/Epilepsi ve stigma. Journal of Education and Research in Nursing, 17(4), 378-383. https://doi.org/10.5222/HEAD.2020.94220

DiIorio, C., Shafer, P. O., Letz, R., Henry, T., Schomer, D. L., & Yeager, K., Project EASE Study Group. (2003). The association of stigma with self-management and perceptions of health care among adults with epilepsy. Epilepsy & Behavior, 4(3), 259-267. https://doi.org/10.1016/S1525-5050(03)00103-3

Dima, S. A., & Shibeshi, M. S. (2022). Antiepileptic drug adherence in children in southern Ethiopia: A cross sectional study. Plos One, 17(2), e0263821. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0263821

Doğan, Ş. A., & Yılmaz, E. A. (2017). Epilepsi tanısı alan adölesanların sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 6(2), 83-90.

Faul, F., Erdfelder, E., Buchner, A., & Lang, A. G. (2009). Statistical power analyses using G* Power 3.1: Tests for correlation and regression analyses. Behavior Research Methods, 41(4), 1149-1160. https://doi.org/10.3758/BRM.41.4.1149

Feltz, D. L. (1988). Self-confidence and sports performance. Exercise And Sport Sciences Reviews, 16, 423–457.

Goffman, E. (2014). Damga: Örselenmiş Kimliğin İdare Edilişi Üzerine Notlar (Çev: Geniş, Ş., Ünsaldı, L., Ağırnaslı, S.N.). 1.Baskı. Heretik Yayıncılık. (Orijinal yayın yılı: 1963).

Hills, M.D., Baker, P.G. (1992). Relationships among epilepsy, social stigma, self-esteem, and social support. Journal of Epilepsy Research, 5(4):231-238. https://doi.org/10.1016/S0896-6974(05)80122-7.

Jacob, L., Hamer, H. M., & Kostev, K. (2017). Adherence to antiepileptic drugs in children and adolescents: A retrospective study in primary care settings in Germany. Epilepsy & Behavior, 75, 36-41. https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2017.07.001

Jacoby, A., Ring, A., Whitehead, M., Marson, A., & Baker, G. A. (2014). Exploring loss and replacement of loss for understanding the impacts of epilepsy onset: A qualitative investigation. Epilepsy & Behavior, 33, 59-68. https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2014.02.015

Johnson, E., Atkinson, P., Muggeridge, A., Cross, J. H., & Reilly, C. (2021). Inclusion and participation of children with epilepsy in schools: Views of young people, school staff and parents. Seizure, 93, 34-43. https://doi.org/10.1016/j.seizure.2021.10.007

Karademir, N. (2015). Fen edebiyat fakültesi coğrafya bölümü öğrencilerinin özgüven algıları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 53-77.

Köse, S., & Çelebioğlu, A. (2018). Validity and reliability of Turkish version of the scales of perceived stigma for children with epilepsy and their parents. International Journal of Nursing Sciences, 5(3), 238-242. https://doi.org/10.1016/j.ijnss.2018.07.004

Kutlu, A., Gökçe, G., Büyükburgaz, U., Selekler, M., Komşuoğlu, S. (2013). Self-esteem, social phobia and depression status in patients with epilepsy. Archives of Neuropsychiatry, 50(4): 320-324. doi: 10.4274/Npa.y6374.

Lee, H. J., Choi, E. K., Park, H. B., & Yang, S. H. (2020). Risk and protective factors related to stigma among people with epilepsy: An integrative review. Epilepsy & Behavior, 104, 106908. https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2020.106908

MacLeod, J. S., & Austin, J. K. (2003). Stigma in the lives of adolescents with epilepsy: A review of the literature. Epilepsy & Behavior, 4(2), 112-117. https://doi.org/10.1016/S1525-5050(03)00007-6

Meier, L. L., Orth, U., Denissen, J. J., & Kühnel, A. (2011). Age differences in instability, contingency, and level of self-esteem across the life span. Journal of Research in Personality, 45(6), 604-612. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2011.08.008

Nagabushana, D., Praveen-Kumar, S., & Agadi, J. B. (2019). Impact of epilepsy and antiepileptic drugs on health and quality of life in Indian children. Epilepsy & Behavior, 93, 43-48. https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2019.01.021

Onwuakagba, I. U., Okoye, E. C., Obi, G. C., Okoye, E. A., Akosile, C. O., & Akobundu, U. N. (2020). Community integration, self-esteem, and perceived stigma in a Nigerian sample with epilepsy. Epilepsy & Behavior, 112, 107392. https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2020.107392

Orth, U., Trzesniewski, K. H., & Robins, R. W. (2010). Self-esteem development from young adulthood to old age: A cohort-sequential longitudinal study. Journal of Personality and Social Psychology, 98(4), 645. https://doi.org/10.1037/a0018769

Ozanne, A., Graneheim, U. H., Ekstedt, G., & Malmgren, K. (2016). Patients' expectations and experiences of epilepsy surgery—A population‐based long‐term qualitative study. Epilepsia, 57(4), 605-611. https://doi.org/10.1111/epi.13333

Özcan, M., & Fırat, M. (2020). Ergenlerde olumsuz değerlendirilme korkusunun özgüven üzerine etkisinin incelenmesi. Van Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(3), 1-9.

Riechmann, J., Willems, L. M., Boor, R., Kieslich, M., Knake, S., Langner, C., ... & Strzelczyk, A. (2019). Quality of life and correlating factors in children, adolescents with epilepsy, and their caregivers: A cross-sectional multicenter study from Germany. Seizure, 69, 92-98. https://doi.org/10.1016/j.seizure.2019.03.016

Serin, Y. (2019). Epilepsi hastalarında algılanan damgalama ve benlik saygısı ilişkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Düzce Üniversitesi.

Smith, A. W., Mara, C., Ollier, S., Combs, A., & Modi, A. C. (2018). Rebellious behaviors in adolescents with epilepsy. Journal of Pediatric Psychology, 43(1), 52-60. https://doi.org/10.1093/jpepsy/jsx089

Şengül, Y., & Kurudirek, F. (2022). Perceived stigma and self-esteem for children with epilepsy. Epilepsy Research, 186, 107017. https://doi.org/10.1016/j.eplepsyres.2022.107017

Thomson, L., Fayed, N., Sedarous, F., & Ronen, G. M. (2014). Life quality and health in adolescents and emerging adults with epilepsy during the years of transition: A scoping review. Developmental Medicine & Child Neurology, 56(5), 421-433. https://doi.org/10.1111/dmcn.12335

Turan, G. B., Özer, Z., & Özden, B. (2022). The effects of perceived stigma on the concealment of disease and satisfaction with life in patients with epilepsy: An example in eastern Turkey. International Journal of Clinical Practice, vol. 2022. https://doi.org/10.1155/2022/1064999

World Health Organization (WHO). (2023). Epilepsy. Erişim tarihi: 20.11.2023, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/epilepsy.

Yamanouchi, S., Sasaki, M., Tachikawa, K., & Kaneko, S. (2018). Psychological status of young women with epilepsy: Significance for nursing care of patients with epilepsy. Epilepsy & Seizure, 10(1), 52-67. https://doi.org/10.3805/eands.10.52

Zamani, G., Shiva, S., Mohammadi, M., Gharaie, J. M., & Rezaei, N. (2014). A survey of quality of life in adolescents with epilepsy in Iran. Epilepsy & Behavior, 33, 69-72. https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2014.02.012

İndir

Yayınlanmış

2025-03-09

Nasıl Atıf Yapılır

KÖSESOY, Y., & ARDA SÜRÜCÜ , H. (2025). Epilepsili Adölesanlarda Damgalanma ve Özgüven Durumlarının İncelenmesi. GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ, 10(1), 1–10. https://doi.org/10.5281/zenodo.14994111

Sayı

Bölüm

Makaleler