Diyabetli Bireylerin Öz Yönetim Algısı ve Sağlık Durumları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi


Özet Görüntüleme: 231 / PDF İndirme: 127

Yazarlar

  • Mahruk RASHİDİ İstanbul Gelişim Üniversitesi
  • Neşe KISKAÇ İstanbul Gelişim Üniversitesi

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.10049199

Anahtar Kelimeler:

Depresyon, Diyabet, özyönetim

Özet

Amaç: Bu çalışmanın amacı diyabetli bireylerde ruhsal sorunlarla diyabet öz yönetim arasındaki ilişkiyi belirlemektir.

Gereç ve Yöntem: Bu çalışma tanımlayıcı bir çalışmadır. Veriler 320 diyabetli bireyden yüz yüze anket ile toplanmıştır. Veri toplama araçları olarak; bireylerin kişisel verilerini tanılama formu, Diyabette Öz Yönetim Algısı Skalası ve Hasta Sağlık Anketi kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 26.0 istatistik programı ile yapılmıştır.

Bulgular: Bu çalışmada diyabetli bireylerin Diyabet Öz Yönetim Algı Skalası puanı 30,69±2,65, Hasta Sağlık Anketi puanı 5,83±3,11 bulunmuştur. Diyabet eğitimi alanların Diyabet Öz Yönetim Algı Skalası puanı almayanlara göre daha yüksek, Hasta Sağlık Anketi puanı ise daha düşük tespit edilmiştir (p<0,05).

Sonuç: Sonuç olarak, diyabetin kontrol altına alınarak diyabet komplikasyonlarının önüne geçebilmek için bireylerin diyabet öz yönetiminin iyi olması ve dolayısıyla diyabet öz yönetim algısının yüksek olması gerekmektedir. Bu çalışmada depresyon ile diyabet öz yönetim algısı arasında anlamlı ilişki tespit edilmemiştir (p>0,05). Ancak bu iki parametre arasında negatif yönde ilişki olabileceği literatür çalışmalarından görülmektedir. Diyabetli bireylerde depresyon varlığı varsa diyabet öz yönetimi başarısız olacaktır. Diyabetin öz yönetimi için önemli olan diyabet öz yönetim algısının yüksek olabilmesi için diyabetli bireylerde depresyon varlığının ve düzeyinin tespit edilmesi gerekmektedir. Diyabet öz yönetim algısı ve depresyon üzerinde olumlu etkisi olan diyabet eğitiminin de diyabetli bireylere verilmesi ve belirli aralıklarla tekrarlanması önerilir.

Referanslar

Al Hayek, A. A., Robert, A. A., Al Dawish, M. A., Zamzami, M. M., Sam, A. E., &Alzaid, A. A. (2013). Impact of an education program on patient anxiety, depression, glycemic control, and adherence to self-care and medication in Type 2 diabetes. Journal of Family and Community Medicine, 20(2), 77-82.

American Diabetes Association. (2021). Classification and diagnosis of diabetes:Standards of medical care in diabetes 2021.Diabetes Care, 44(suppl.1), s15-33.

American Diabetes Association. (2021). Prevention or delay of type 2 diabetes:Standards of Medical Care in Diabetes.Diabetes Care, 44(suppl.1), s34-39

Aytap, F., Özer, Z. (2021). Kronik Hastalığı Olan Bireylerde Depresyon Riski ile Hastalık Öz Yönetimi Arasındaki İlişki ve Etkileyen Faktörler. TJFMPC, 15(2), 212-222.

Britneff, E., Winkley, K. (2013). The role of psychological interventions for people with diabetes and mental health issues. J Diabetes Nurs, 17, 305-310.

Bayındır Çevik, A., Özcan, Ş. (2020). Psychometric Properties of the Perceived Diabetes Self-Management Scale in Turkish Patient with Type 2 Diabetes. Diyabet, Obesite, ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi, 12(2), 15-22.

Canbolat, Ö., Ekenler, Ş., Polat, Ü. (2022). Diyabet Özyönetiminde Engeller ve Kolaylaştırıcılar. Med J SDU, 29(1), 143-148.

Çorapçıoğlu, A., Uzuner-Özer, A. (2004). Adaptation of revised Brief PHQ (Brief-PHQ-r) for diagnosis of depression, panic disorder and somatoform disorder in primary healthcare settings. International Journal of Psychiatry in Clinical Practic, 8(1), 11-18. https://doi.org/10.1080/13651500310004452

Güneysel Bakır, G., Zengin, N. (2023). Diyabetli bireylerde kronik hastalık öz yönetimi ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 5(1), 9-17. https://doi.org/10.33308/2687248X.202351289

International Diabetes Federation. (2019). Diabetes Atlas.9th.ed. https://diabetesatlas.org/upload/resources/material/20200302_133351_IDFATLAS9e-final-web.pdf. Erişim tarihi: 26.09.2023

Kara, M., Van der Bijl, J.J., Shortridge-Baggett, L.M., Asti, T., Erguney, S. (2006). Cross-cultural adaptation of the Diabetes Management Self-Efficacy Scale for patients with type 2 diabetes mellitus: scale development. Int J Nurs Stud, 43(5), 611-21.

Kroenke, K., Spitzer, R.L. (2002). The PHQ-9: A new depression diagnostic and severity measure. Psychiatric Annals, 32(9), 509–515. https://doi.org/10.3928/0048-5713-20020901-06

International Diabetes Federation. Diabetes Atlas. (2017). http://www.diabetesatlas.org/resources/2017- atlas.html. Erişim: 26.09.2023

Löfman, S., Hakko, H., Mainio, A., Timonen, M., Räsänen, P. (2012). Characteristics of suicide among diabetes patients: a population based study of suicide victims in Northern Finland. J Psychosom Res, 73, 268–71.

Redekop, W. K., Koopmanschap, M. A., Stolk, R. P., Rutten, G. E., Wolffenbuttel, B. H., Niessen, L. W. (2002). Health-related quality of life and treatment satisfaction in Dutch patients with type 2 diabetes. Diabetes care, 25(3), 458-463.

Roy, T., Lloyd, C.E., Parvin, M., Mohiuddin, K.G.B., Rahman, M. (2012). Prevalence of co-morbid depression in out-patients with type 2 diabetes mellitus in Bangladesh. BMC Psychiatry, 12, 1-10.

Satman, I., Omer, B., Tutuncu, Y., Kalaca, S., Gedik, S., Dinccag, N., et. al. (2013). (TURDEP-II Study Group). Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in Turkish adults. Eur J Epidemiol., 28(2),169-80.

Wagner, J. A., Tennen, H., Osborn, C. Y. (2010). Lifetime depression and diabetes self‐management in women with Type 2 diabetes: a case–control study. Diabetic Medicine, 27(6), 713-717.

Wallston, K.A., Rothman, R.L., Cherrington, A. (2007). Psychometric Properties of The Perseived Diabetes Self-Management Scale (PDSMS). J Behav Medicine, 30, 395-401.

World Health Organization. (2016). Global Report on diabetes. https://www.who.int/publications/i/item/9789241565257. Erişim tarihi: 23.09.2023

Yates, T., Jarvis, J., Troughton, J., Davies, M.J. (2009). Preventing type 2 diabetes:applying the evidence in nursing practice. Nurs Times, 105(41), 10-14.

İndir

Yayınlanmış

2023-10-28

Nasıl Atıf Yapılır

RASHİDİ, M., & KISKAÇ, N. (2023). Diyabetli Bireylerin Öz Yönetim Algısı ve Sağlık Durumları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ, 8(4), 1184–1190. https://doi.org/10.5281/zenodo.10049199

Sayı

Cilt 8 Sayı 4 (2023)

Bölüm

Makaleler

Lisans

Telif Hakkı (c) 2023 GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.