Hava Kirliliğinin Sağlık Etkileri- Almanya Örneği (1990-2019)


Özet Görüntüleme: 131 / PDF İndirme: 81

Yazarlar

  • Taner ABİŞ Altınbaş Üniversitesi

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.8404275

Anahtar Kelimeler:

Hastalık Yükü, Karbon Emisyonu, Sağlık Harcamaları

Özet

Amaç: Son yıllarda birey ve toplum sağlığını tehdit eden hava kirliliği, sanayi ve çarpık kentleşme ile birlikte önemli bir sorun haline gelmiştir. Bu araştırma, hava kirliliğinin sağlık üzerindeki etkilerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır

Gereç ve Yöntem: Araştırmada zaman serisi analizi kullanılmıştır. Buna göre serilerin durağanlığı tek ve çift kırılmalı birim kök testleri ile test edilmiştir. ARDL tahmin yöntemi ile kısa ve uzun dönemli eş-bütünleşme ilişkisi ortaya konulmuştur. Şokların gelecekteki etkileri Hata Düzeltme Yöntemi ile hesaplanmıştır. Granger nedensellik testi ile ilişkinin yönü hakkında bilgi verilmiştir.

Bulgular: Almanya'da, 1990 ile 2019 yılları arasında, karbon emisyonunun engelliliğe ayarlanmış yaşam yılı, kaba ölüm hızı, solunum sistemine bağlı ölümler ve kişi başına sağlık harcamaları değişkenleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. Buna göre, karbon emisyonu ile hastalık yükü, karbon emisyonu ile kaba ölüm hızı, karbon emisyonu ile solunum yolu hastalıklarına bağlı ölümler arasında çift yönlü, karbon emisyonu ile kişi başına sağlık harcamaları arasında tek yönlü bir ilişki bulunmuştur.

Sonuç: Çevresel bir kirletici olan karbon emisyonunun sağlık göstergeleri üzerinde önemli etkisi bulunmaktadır. Hava kirliliğinin sağlık harcamaları, hastalıkla geçirilen yıllar, solunum yolu hastalıklarına bağlı ölüm ve kaba ölüm oranlarının önemli bir nedeni olduğu sonucuna varılmıştır. Bu yüzden ülkeler, sürdürülebilir çevre politikaları benimsemeli ve ihtiyaçlarını yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılamalıdır.

Referanslar

Akıncı, M., Sevinç Eroğlu, D., & Akıncı Yüce, G. (2020). Finansal Piyasaların Kara Mart’ı: Covid-19 Pan-demisinin Borsa İstanbul Üzerindeki Etkilerinin Lineer Olmayan ARDL Analizi Yardımıyla İncellenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 215–244.

Andrei, D. M., & Andrei, L. C. (2015). Vector Error Correction Model in Explaining the Association of Some Macroeconomic Variables in Romania. Procedia Economics and Finance, 22, 568–576. https://doi.org/10.1016/s2212-5671(15)00261-0

Anenberg, S. C., Achakulwisut, P., Brauer, M., Moran, D., Apte, J. S., & Henze, D. K. (2019). Particulate Matter-Attributable Mortality and Relationships with Carbon Dioxide in 250 Urban Areas Worldwide. In Scientific Reports (Vol. 9, Issue 1). Nature Publishing Group. https://doi.org/10.1038/s41598-019-48057-9

Anenberg, S. C., Talgo, K., Arunachalam, S., Dolwick, P., Jang, C., & West, J. J. (2011). Impacts of Global, Regional, and Sectoral Black Carbon Emission Reductions on Surface Air Quality and Human Mortality. Atmospheric Chemistry and Physics, 11(14), 7253–7267. https://doi.org/10.5194/acp-11-7253-2011

Atay Polat, M., & Ergün, S. (2018). Yapısal Kırılma Altında Türkiye de Ekonomik Büyüme, CO2 Emisyonu ve Sağlık Harcamaları İlişkisi. Business and Economics Research Journal, 9(3), 481–497. https://doi.org/10.20409/berj.2018.118

Avik Sinha. (2014). Carbon Emissions and Mortality Rates: A Causal Analysis for India (1971-2010). Munich Personal RePEc Archive, 1–7.

Badulescu, D., Simut, R., Badulescu, A., & Badulescu, A. V. (2019). Ethe Effects of Economic Growth, Environmental Pollution and Non-Communicable Diseases on Health Expenditures in European Union Countries. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(24), 1–19. https://doi.org/10.3390/ijerph16245115

Batı, O. (2014). Küresel Isınma Konusunda ’Karbon Vergisi2nin Değerlendirmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 267–278.

Campbell-Lendrum, D., & Prüss-Ustün, A. (2019). Climate Change, Air Pollution and Noncommunicable Diseases. In Bulletin of the World Health Organization (Vol. 97, Issue 2). World Health Organization. https://doi.org/10.2471/BLT.18.224295

Dumrul, Y. (2019). Sağlık Harcamaları ve Çevre Kirliliği: Asean-5 Ülkeleri Üzerine Bir Panel Veri Analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 378–389. https://doi.org/10.21733/ibad.612184

Ecevit, E., & Çetin, M. (2022). Ekonomik Büyüme, Yenilenebilir Enerji Tüketimi, Finansal Gelişme ve Kentselleşmenin Sağlık Harcamaları Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir Zaman Serisi Kanıtı. Sosyal Bilimler Metinleri, 2, 84–98. https://doi.org/10.56337/sbm.1109342

Erdoğan, S., Yıldırım, D. Ç., & Gedikli, A. (2019). The Relationship Between CO2 Emissions and Health Indicators: The Case of Turkey. Econometrics Letters, 6(1), 28–39.

Gangopadhyay, P., Das, N., Alam, G. M. M., Khan, U., Haseeb, M., & Hossain, M. E. (2023). Revisiting the Carbon Pollution-Inhibiting Policies in the USA Using the Quantile ARDL Methodology: What Roles Can Clean Energy and Globalization Play? Renewable Energy, 204, 710–721. https://doi.org/10.1016/j.renene.2023.01.048

Haseeb, M., Kot, S., Hussain, H. I., & Jermsittiparsert, K. (2019). Impact of Economic Growth, Environmental Pollution, and Energy Consumption on Health Expenditure and R&D Expenditure of ASEAN Countries. Energies, 12(19), 1–21. https://doi.org/10.3390/en12193598

Hood, M. v., Kidd, Q., & Morris, I. L. (2008). Two Sides of the Same Coin? Employing Granger Causality Tests in a Time Series Cross-Section Framework. Political Analysis, 16(3), 324–344. https://doi.org/10.1093/pan/mpn002

Jacobson, M. Z. (2008). On the Causal Link Between Carbon Dioxide and Air Pollution Mortality. Geophysical Research Letters, 35(3), 1–1. https://doi.org/10.1029/2007GL031101

Karamıklı, A., & Şaşmaz Mahmut Ünsal. (2021). Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Tüketiminin Ekonomik büyüme ve Sağlık Harcamaları Üzerindeki Etkisi. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, 46, 294–304. https://doi.org/10.30794/pausbed.846221

Keyifli, N., & Recepoğlu, M. (2020). Sağlık Harcamaları, CO2 Emisyonu, Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme: Bootstrap Panel Nedensellik Testinden Kanıtlar. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 285–305.

Lee, J., & Strazicich, M. C. (2003). Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test with Two Structural Breaks. The MIT Press, 85(4), 1082–1089. https://about.jstor.org/terms

Manisalidis, I., Stavropoulou, E., Stavropoulos, A., & Bezirtzoglou, E. (2020). Environmental and Health Impacts of Air Pollution: A Review. Frontiers in Public Health, 8, 1–13. https://doi.org/10.3389/fpubh.2020.00014

Nasreen, S. (2021). Association Between Health Expenditures, Economic Growth and Environmental Pollution: Long-Run and Causality Analysis from Asian Economies. International Journal of Health Planning and Management, 36(3), 925–944. https://doi.org/10.1002/hpm.3132

Olubiyi, E. A. (2020). Energy Consumption, Carbon Emission, and Well-Being in Africa. Review of Black Political Economy, 47(3), 295–318. https://doi.org/10.1177/0034644620933803

Özbay, F., & Pehlivan, C. (2021). Relationship Between the Use of Renewable Energy, Carbon Dioxide Emission, and Economic Growth: An Empirical Application on Turkey. In Y. Serhat & H. Dinçer (Eds.), Handbook of Research on Strategic Management for Current Energy Investments (pp. 1–422). IGI Global Publishing Tomorrow’s Research Today.

Rasoulinezhad, E., Taghizadeh-Hesary, F., & Taghizadeh-Hesary, F. (2020). How İs Mortality Affected By Fossil Fuel Consumption, CO2 Emissions and Economic Factors in CIS Region? Energies, 13(9), 1–13. https://doi.org/10.3390/en13092255

Sancar, C., & Atay Polat, M. (2021). CO2 Emisyonları, Ekonomik Büyüme ve Sağlık Harcamaları İlişkisi: Türkiye ve Seçilmiş Ülke Örnekleri İçin Ampirik Bir Uygulama. Manas Araştırma Dergisi, 10(1), 237–252.

Tıraşoğlu Yıldırım, B. (2014). Yapısal Kırılmalı Birim Kök Testleri İle OECD Ülkelerinde Satın Alma Gücü Paritesi Geçerliliğinin Testi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 20, 68–87.

Turgut, E., Uçan, O., & Başaran, N. (2021). Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisine Etkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 45, 1–16. https://doi.org/10.52642/susbed.898754

WHO: World Health Organization. (2009). Global Health Risks: Mortality and Burden of Disease Attributable to Selected Major Risk. World Health Organization Press, 1–54.

Yazdi, S. K., & Khanalizadeh, B. (2017). Air Pollution, Economic Growth and Health Care Expenditure. Economic Research-Ekonomska Istrazivanja , 30(1), 1181–1190. https://doi.org/10.1080/1331677X.2017.1314823

Zaidi, S., & Saidi, K. (2018). Environmental Pollution, Health Expenditure and Economic Growth in the Sub-Saharan Africa Countries: Panel ARDL Approach. Sustainable Cities and Society, 41, 833–840. https://doi.org/10.1016/j.scs.2018.04.034

Zivot, E., & Andrews, D. W. K. (1992). Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis. Source: Journal of Business & Economic Statistics, 10(3), 251–270.

OECD.Stat (https://stats.oecd.org/) /18 May 2023.

Yayınlanmış

2023-10-04

Nasıl Atıf Yapılır

ABİŞ, T. (2023). Hava Kirliliğinin Sağlık Etkileri- Almanya Örneği (1990-2019). GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ, 8(Özel Sayı), 819–825. https://doi.org/10.5281/zenodo.8404275

Sayı

Bölüm

Makaleler