Yoğun Bakım Ünitelerinin Yatak Kullanım Performanslarının Değerlendirilmesi
Özet Görüntüleme: 102
/ 
PDF İndirme: 232
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8207801Anahtar Kelimeler:
Pabon Lasso Modeli, Hastane, Verimlilik, Yoğun Bakım ServisleriÖzet
Arka Plan: Tüm ülkelerde yeterli, sürekli ve kaliteli sağlık hizmeti sunulması temel amaçlar arasındadır. Yeterli, sürekli ve kaliteli sağlık hizmeti sunumu çok fazla kaynak tüketimini gerektirmekte; bu durum kaynakların etkili ve verimli kullanımını zorunlu kılmaktadır.
Amaç: Bu araştırmanın amacı; Sağlık Bakanlığı’na bağlı A1 hizmet rolünde 1270 yataklı üçüncü basamak bir eğitim araştırma hastanesinin yoğun bakım servislerinin yatak kullanım verimliliğini değerlendirmektir
Yöntem: Araştırmada hastanenin 2019 – 2022 yılları arasındaki yoğun bakım yatak kullanım performansını belirlemek için Pabon Lasso modeli kullanılmıştır. Araştırma kapsamında 7 ve üstü yatak kapasitesine sahip toplam 8 yoğun bakım servisi dahil edilmiştir. Bu kapsamda değerlendirilen yoğun bakım üniteleri Anestezi ve Reanimasyon Yoğun Bakım (ARYB), Cerrahi Yoğun Bakım (CYB), Çocuk Yoğun Bakım (ÇYB), Genel Yoğun Bakım (GYB), Koroner (Kardiyoloji) Yoğun Bakım (KYB), KVC Yoğun Bakım (KVCYB), Nöroloji Yoğun Bakım (NYB) ve Yenidoğan Yoğun Bakımdır (YYB). Araştırma verileri ilgili hastanenin Temel Sağlık İstatistikleri Modülünden elde edilmiştir. Modelde yatak doluluk oranı (YDO), yatak devir hızı (YDH) ve ortalama kalış günü (OKG) gibi operasyonel göstergeler kullanılmış, araştırma kapsamında elde edilen veriler M.S. Excel programı kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırma verilerinden elde edilen veriler ışığında uygulanan Pabon Lasso modeline göre araştırmaya dahil edilen yoğun bakım servislerinden tüm yıllarda istikrarlı olarak KVCYB’nin düşük YDO, yüksek YDH ve kısa OKG’nin izlendiği 2. Bölgede; ARYB’nin ise yüksek YDO, yüksek YDH ve kısa OKG’nin seyrettiği 3. Bölgede; NYB’nin ise yüksek YDO, düşük YDH ve uzun OKG’yi temsil eden 4. Bölgede konumlandığı saptanmıştır. YYB’nin 2019, 2021 ve 2022 yıllarında 2. Bölgedeyken 2020 yılında nispeten daha verimsiz bir bölge olan 4. Bölgeye geçtiği tespit edilmiştir. ÇYB’nin 2019, 2020 ve 2022 yıllarında 4. Bölgedeyken 2021 yılında 1. Bölgede bulunduğu belirlenmiştir. GYB’nin 2019 ve 2022’de 4. Bölgedeyken 2020 ve 2021’de 1. Bölgede bulunduğu görülmektedir. CYB’nin 2019’da verimli bölgeyken 2020’de verimsiz olduğu, 2021 ve 2022’de 4. Bölgeye geçtiği sonucuna ulaşılmıştır. KYB 2019 ve 2021’de verimliyken 2020 ve 2022’de YDO açısından verimsiz bölge olan 2. Bölgede konumlandığı görülmektedir.
Sonuç: Pabon Lasso Modeli hastanelerin yatak kullanımlarına ilişkin düşük performans gösteren klinikleri grafiksel olarak gösterdiği için hastane yöneticilerinin verimsiz alanlarda düzelme yapmalarına olanak sağlaması bağlamında önemli kolaylıklar sağlamaktadır. Araştırma sonuçlarına göre yoğun bakım servislerinde verimsiz bölgede bulunan servislerde gerekli düzenlemeleri yapılması, kaynakların optimum düzeyde kullanılmasına da olanak sağlayacaktır. Hastane yönetiminin çalışma sonuçlarını dikkate alarak bu yönde stratejiler geliştirmesi önerilmektedir.
Referanslar
Abedi, G. (2023). Comparing the Efficiency of Hospitals in Northern Iran Before and After the Covid-19 Pandemic Using the Pabon Lasso Model, 1–17.
Boz, C., Yılmaz, F., & Şenel, İ. K. (2018). TÜRKİYE Kamu HastBi̇rli̇kleri̇ni̇n Yatak Kullanim PerformansiÜzeri̇ndEtki̇li̇ Olan Faktörler, 203–221.
Çalışkan, Z. (2016). Kamu HastaBi̇rli̇kleri̇ Performansinin Pabón LassoModeli̇İlAnali̇zi̇. Sosyal Guvenlik Uzmanları Derneği, 5(10), 1–1. https://doi.org/10.21441/sguz.20161020712
Ekiyor, A. (2015). Evaluating Performance of Chest Diseases Departments Using Hospital Efficiency Indicators in Turkey. British Journal of Economics, Management Trade, 6(2), 145–150. https://doi.org/DOI: 10.9734/BJEMT/2015/13864
Esen, H., & Yiğit, V. (2021). Yoğun Bakım Yatak Kullanım Verimliliğinin Pabon Lasso Modeli İle Değerlendirilmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 1138–1150.
Işıkçelik, F., & Ağırbaş, İ. (2022). Comparison of Provinces in Terms of Bed Utilization Performance. In 2. Internatıonal Medıterranean Scıentıfıc Research And Innovatıon Congress. Girne.
Kalankesh, L., Pourasghar, F., Jafarabadi, M., & Khanehdan, N. (2015). Depiction of Trends in Administrative Healthcare Data from Hospital Information System. Materia Socio Medica, 27(3), 211. https://doi.org/10.5455/msm.2015.27.211-214
Kalhor, R., Darzi Ramandi, F., Rafiei, S., Tabatabaee, S. S., Azmal, M., & Kalhor, L. (2016). Performance Analysis of Hospitals Affiliated to Mashhad University of Medical Sciences Using the Pabon Lasso Model: A Six-Year-Trend Study. Biotechnology and Health Sciences, 3(4). https://doi.org/10.17795/bhs-38629
Konca, M., İlgün, G., & Yetim, B. (2022). İkinci Basamak Kamu Hastanelerinin Kaynak Kullanım Verimliliğinin Pabon Lasso Modeli ile Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 421–433.
Lasso, H. P. (1986). Evaluating hospital performance through simultaneous application of several indicators. Bulletin of the Pan American Health Organization, 20(4), 341–357.
Shaqura, I. I., Gholami, M., & Sari, A. A. (2021). Evaluation of performance at Palestinian public hospitals using Pabón Lasso model. International Journal of Health Planning and Management, 36(3), 896–910. https://doi.org/10.1002/hpm.3124
Smith, P. C. (2002). Measuring health system performance. European Journal of Health Economics, 3(3), 145–148. https://doi.org/10.1007/s10198-002-0138-1
T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). 2019 Sağlık İstatistikleri Yıllığı. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Si̇stemleri̇ Genel Müdürlüğü. Ankara.
Taşkaya, S. (2020). Türkiye’deki Eğitim ve Araştırma Hastanelerinin Verimliliğinin Pabon Lasso ve Veri Zarflama Analizi ile Belirlenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 23(2), 247–260.
Türkiye İstatistik Kurumu, T. (2021). Sağlık Haracamaları İstatistikleri, 2021. Sağlık Bakanlığı.
Wang, B. B., Ozcan, Y. A., Wan, T. T. H., & Harrison, J. (1999). Trends in hospital efficiency among metropolitan markets. Journal of Medical Systems, 23(2), 83–97. https://doi.org/10.1023/A:1020585118381
Yiğit, A. (2020). Türkiye’de Hastane Verimliliğinin Meta Analiz Yöntemiyle Tespit Edilmesine Yönelik Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(1), 24–32. https://doi.org/10.22312/sdusbed.605455
Yiğit, V. (2017). Hastanelerde Yatak Kullanım Etkinliğinin Pabon Lasso Modeli ile Analizi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 1(3), 164–174.
Yiğit, V., & Esen, H. (2017). Pabon Lasso Modeli ve Veri Zarflama Analizi ile Hastanelerde Performans Ölçümü. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 1–1. https://doi.org/10.22312/sdusbed.303864
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 