Vicdan ve Merhamet: Hemşirelik ve Psikiyatri Hemşireliği Bakış Açısıyla
Özet Görüntüleme: 486
/ 
PDF İndirme: 271
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10048794Anahtar Kelimeler:
hemşirelik, psikiyatri hemşireliği, vicdan, merhamet, bakımÖzet
Hemşirelik, doğru ve etik olanı yapmayı hedefleyen, hasta bireye saygı, onur ve merhamet çerçevesinde davranarak güvenli, bütüncül ve birey merkezli bakımı oluşturmada gerekli bilgi, hüner ve yetkinliği barındıran sağlık alanında bir meslek türüdür. Psikiyatri hemşireliği, bireyin, ailenin, toplumun işlevselliğini destekleyen ve sürdürmesini sağlayan kişilerarası bir süreçtir ve bireyin ruhsal sorunlara ve ruhsal bozukluklara karşı verdikleri tepkilerin tedavisine odaklanır. Etik karar verme, hemşirelik pratiğinin kritik bir parçasıdır. Ruhsal bozukluğa sahip bireyler hastalığın etkisiyle beraber daha çok yardıma muhtaçtır. Psikiyatri hemşirelerinin bakım uygulamaları sırasında ortaya çıkan etik sorunların çözümünde vicdan ve merhamet etkili olan kavramlardandır. Vicdan, hemşire için bir rehber niteliği taşır. Merhamet, psikiyatri hemşiresinin hasta birey ile terapötik iletişim kurmasında ve anlamasında, hasta bireyin duygularını ve ihtiyaçlarını tanımasında ve ruhsal ihtiyaçlarını karşılamasında destek sağlar. Bu derleme ile vicdan ve merhamet kavramlarının hemşirelik ve psikiyatri hemşireliği bakış açısı ile ele alınması amaçlanmıştır. Sonuç olarak; hemşirelerin hasta bakımında vicdan ve merhameti kullanması, kaliteli bakım uygulamalarını artırarak hasta bakım kalitesini yükseltecektir.
Referanslar
Akdeniz, S., Deniz, M.E. (2016). Merhamet Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. The Journal of Happiness Well-Being, 4: 50-61
Aksoy Sd, Mert K, Çetin İ. (2019). Vicdan Algısı Ölçeği’nin Türkçe Geçerlilik Güvenilirliği. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(3):148-153
A. C. King ve Gilbert P. (2011). “Compassionate Care: The Theory And The Reality”, Journal Of Holistic Healthcare, United Kingdom, Sayı: 8, S. 29-37
American Psychiatric Association. (2013). Diagnosticand Statistical Manual of Mentaldisorders (5th Ed.) https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596
Arslanoğlu, A., Tütüncü, D., Günay, A., ve Bektemür, G. (2021). Covid-19 Pandeminin Sağlık Çalışanlarında Vicdani Zekânın Vicdan Algısı Üzerindeki Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(4), 667-677.
Avşaroğlu, S., Ve Güleş, E. (2019). Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Anne Babaların Yaşam Doyumlarının Özanlayış Ve Merhamet Düzeyleri Açısından İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 365-376. Doı: 10.24106/Kefdergi.2960
Babaei, S., Taleghani, F. (2019). Compassionate Care Challenges And Barriers İn Clinical Nurses: A Qualitative Study. Iran J Nurs Midwifery Res. 24(3) Pp. 213-219
Bağ B, Ekinci M .Sağlık Personelinin Ruhsal Sorunları Olan Bireylere Yönelik Tutumlarının Araştırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2006;3,82www.E-Sosder.Com
Bostancı N. (2005). Ruhsal Bozukluğu Olan Bireylere Yönelik Stigma ve Bunun Azaltılmasına Yönelik Uygulamalar. Düşünen Adam Dergisi, 18 (1), 33
Boz, İ. (2020). Hemşirelik Bakımında Vicdani Ret Mümkün müdür?. Turkiye Klinikleri J Med Ethics, 28(1), 134-40.
Burkhardt, Ma., & Nathaniel, Ak. (2013). Çağdaş Hemşirelikte Etik. Alpar Şe, Bahçecik N, Karabacak Ü. (Çeviri Eds.) İstanbul Medikal Sağlık Ve Yayıncılık Hiz. Tic.Ltd. Şti. İstanbul. Ss:24-51.
Burnell L. (2011). Compassionate care: The patient perspective. Unpublished doctoral thesis, Faculty of The Hahn School of Nursing and Health Science University of San Diego.
Bradshaw, A. (1998) Charting Some Challenges in the Art and Science of Nursing, The Lancet, 351: 438–440.
Bray, L., O'brien, M. R., Kirton, J., Zubairu, K., Christiansen, A. (2014). The Role Of Professional Education İn Developing Compassion At Epractitioners: A Mixed Methods Study Exploring The Perceptions Of Health Professional Sandpre-Registration Students. Nurse Education Today, 34(3), 480-486.
Cingi, C.C., Eroğlu, E. (2019), Sağlık Çalışanlarında Merhamet Yorgunluğu. Osmangazi Tıp Dergisi, 41(1), 58-71
Cleary, M., & Lees, D. (2019). The role of conscience in nursing practice. Issues in mental health nursing, 40(3), 281-283.
Çam, O. (2014), Ruh Sağlığı Ve Hastalıklarına Genel Bakış, O. Çam, E. Engin İçinde, Ruh Sağlığı Ve Hastalıkları Hemşireliği(S. 5-19) İstanbul: İstanbul Medikal Yayıncılık
Dahlqvist V, Eriksson S, Glasberg A, Lindahl E, Lützén K, Strandberg G, Söderberg A, Sørlie V, Norberg A. (2007). Development Of The Perceptions Of Conscience Questionnaire. Nurs Ethics, 14(2): 181–93
Dalgalı, B., Gürses, İ. (2018). Merhametin Sağlık Hizmetlerindeki Yeri Ve Önemi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 181-204
Dinç L. (2010). Bakım kavramı ve ahlaki boyutu. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 74–82.
Erer, M. T., Akbaş, M., & Yıldırım, G. (2017). Hemşirelik sürecinin evrimsel gelişimi hemşirelik süreci. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 7(1), 1-5.
Erich Von Dietze ve Angelica Orb. (2000). “Compassionate Care: A Moral Dimension of Nursing”, Nursing Injury, USA, Cilt: 7, Sayı: 3, s.166-174.
Gedük, E. A. (2018). Hemşirelik Mesleğinin Gelişen Rolleri. Sağlık Bilimleri Ve Meslekleri Dergisi, 5(2), 253-258.
Gilbert P. (2005). Compassion And Cruelty: A Biopsychosocial Approach. in Compassion, 21- 86. Routledge
Giske, T., & Cone, P. H. (2015). Discerning the healing path how nurses assist patient spirituality in diverse health care settings. Journal of Clinical Nursing, 24(19–20), 2926–2935. https://doi.org/10. 1111/jocn.12907
Goetz JL, Keltner D, Simon-Thomas E. (2010). Compassion: an evolutionary analysis and empirical review. Psychological Bulletin, 136(3):351–374. https://doi.org/10.1037/a0018807.
Goleman, D. (2007). Sosyal Zeka İnsan İlişkilerinin Yeni Bilimi, 2. Baskı, İstanbul: Varlık.
Gündüzoğlu ve ark. (2019). Journal of Human Rhythm, 5(2):104-116. Carotid Intima-Media Thickness in Patients with Obstructive Sleep Apnoea Syndrome
Glasberg, A., Eriksson, S., Dahlquist, V., Lindahl, E., Strandberg, G., Soderberg, A., … Norberg, A. (2006). Development And İnitial Validation Of The Stress Of Conscience Questionnaire. Nursing Ethics, 13(6), 633–648. Https://Doi.Org/10.1177/096973300609698
Hançerlioğlu O. (1976). Felsefe Ansiklopedisi, Kavramlar ve Akımlar, Cilt 1 (A-D), Cilt 6 (S-T) 4. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi,172
Harris B, Panozzo G. (2019). Barriers to recovery‐focused care within therapeutic relationships in nursing: Attitudes and perceptions. Int J Ment Health Nurs, 28(5):1220-1227.
International Council of Nurses. (2012). The ICN Code of Ethics for Nurses Geneva, Switzerland: International Council of Nurses.
Jensen, A., & Lidell, E. (2009).The Influence Of Conscience İn Nursing. Nursing Ethics, 16(1), 31–42
Jodaki, K., Esmaeili, M., Cheraghi, M. A., Pashaeypoor, S., & Hoseini, A. S. S. (2021). Clarifying The Concept of Conscience in Nurses’ Ethical Performance in Iran: A Concept Analysis Study. Journal of Medical Ethics and History of Medicine, 14
Kaçmaz ED, Çam MO. (2019). Psikiyatri hastalarına bakım veren hemşirelerin bakım odaklı hemşire-hasta etkileşim düzeylerinin incelenmesi. J Psychiatr Nurs, 10(1):65-74
Kaya H, Atar NY, Eskimez Z. (2016). Hemşirelik model ve kuramları. İçinde Aştı TA, Karadağ A, Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık, 89-90.
Mazaheri M, Ericson-Lidman E, Zargham-Boroujeni A, Ohlen J, Norberg A. Clear (2017). Conscience Grounded in Relations: Expressions of Persian-Speaking Nurses in Sweden. Nurs Ethics, 24(3): 349- 61
Mazaheri M, Ericson‐ Lidman E, Joakim Ö, Norberg A.(2018). Meanings of Troubled Conscience and How To Deal With It: Expressions of Persian‐ Speaking Enrolled Nurses in Sweden. Scand J Caring Sci, 32(1): 380-8
Nas, E. Ve Sak, R. (2020). Merhamet ve Merhamet Odaklı Terapi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 64-84
Özbaş, D., & Buzlu, S. (2011). Geçmişten Günümüze Psikiyatri Hemşireliği. Florence Nightingale Journal Of Nursing, 19(3), 187-193.
Peplau He. (1991). Interpersonalrelations İn Nursing: A Conceptualframe Of Referencefor Psychodynamic Nursing. New York, Springer Publishing Company.
Pieper A. (2012). Etiğe Giriş. 2. Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 163
Perez-Bret E, Altisent R, Rocafort J. (2016). Definition of compassion in healthcare: A systematic literature review. International Journal of Palliative Nursing, 22:599-606.
Schantz ML. (2007). Compassion: a concept analysis. Nursing Forum, 42(2):48-55 https://doi.org/10.1111/j.1744- 6198.2007.00067.x
Staniuliene V. (2005). Conscience a Mongcare Professionals in Hospital Setting. Master Thesis School of Health Sience Bleking Health Institute of Technology, Sweden,
Tanığ, Y. (1996). Psikiyatri Hemşireliğinin Uluslararası Boyutlarda İncelenmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Türk Dil Kurumu Sözlüğü. (2022). Https://Sozluk.Gov.Tr/ (Erişim Tarihi: 06/12/2022)
Van Der Cingel M. (2011). Compassionin care: A qualitative study of older people with a chronic disease and nurses. Nurs Ethics, 18(5):672- 685.
Varcarolis Em. (2013). Essentials Of Psychiatric Mentalhealth Nursing. Missouri: Elseviersaunders;
Vithoulkas, G. and Muresanu, D. (2014). “Conscience and Consciousness: A Definition”. Journal of Medicine and Life, 7 (1), 104-108.
Von Dietze, E., & Orb, A. (2000). Compassionate care: a moral dimension of nursing. Nursing Inquiry, 7(3), 166-174.
Yüksekol, Ö. D., Orhan, İ., Yıldız, E., & Yılmaz, A. N. (2020). Ebelik Bölümü Öğrencilerinin Merhamet Düzeylerinin Belirlenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 8(3), 566-577.
Zyga S. (2011). Cultural Conscience and Nursing Practice. Internationaljournal of Caringscience, 4 (1): 1-2
https://www.Nursingworld.Org/Practice-Policy/Nursing-Excellence/Ethics/ (Erişim Tarihi:15/09/2022)
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 