Kronik Hastalıkta Öz Yönetim Desteğinin Önemi ve Hemşirenin Rolü


Özet Görüntüleme: 260 / PDF İndirme: 120

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.10048419

Anahtar Kelimeler:

kronik hastalık, öz yönetim, öz yönetim desteği, Hemşirelik

Özet

Kronik hastalık yönetiminde sadece geleneksel tedavi yaklaşımı yeterli olmamakta, hastaların sürece aktif katılımlarının sağlandığı öz yönetim stratejileri, kronik hastalıkların yönetiminde kilit bir rol oynamaktadır.  Öz yönetim; kronik hastalığa sahip bireyin zamanla oluşacak semptomları, komplikasyonları ve tedavinin getirdiği fiziksel ve psikososyal sonuçlarla baş etme ve hastalığa uyum sağlamak için yapılması gereken davranış değişikliklerini hayatına entegre etme becerisidir. Hedef; bireylerin günlük yaşamda hastalığıyla ilgili karşılaştığı sorunlara doğru yaklaşımla çözüm getirmek için gereksinimlerini belirleyebilmesi ve çok boyutlu çözüm stratejileri geliştirip, uygulayabilmesidir. Hemşirelerin öz yönetim desteğinde rol ve sorumlulukları; birey ve ailenin kronik hastalık yönetiminde semptom tanıma ve kendi kendini izlemesi için bilgi ve teknik beceri kazandırma, karar verme sürecinde destekleme, sosyal ve toplumsal destekleri aktifleştirme, davranış değişikliği sağlamak için hedef belirleme ve eylem planları oluşturma amacıyla özel stratejiler geliştirme ve problem çözme becerisini arttırmayı kapsamaktadır. Öz yönetim destek programlarının etkili ve verimli olması için en az 6 ay süreyle sağlık uzmanlarıyla sık sık temas kurularak bireyselleştirilmiş olmalı, öğretme-öğrenme yöntemleri, sürdürülebilir bir program stratejisine dahil edilmiş en son teknolojiyi kullanan işbirlikçi bir ekip yaklaşımı ile sürdürülmeli, hemşirelere, hastaların ve ailelerin öz yönetimi için öğretim süresini ve içeriğini nasıl kişiselleştireceklerinin eğitimi verilerek desteklenmelidir.

Referanslar

Aytap, F., & Özer, Z. (2021). Kronik Hastalığı Olan Bireylerde Depresyon Riski ile Hastalık Öz Yönetimi Arasındaki İlişki ve Etkileyen Faktörler. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 15(2), 212–222. https://doi.org/10.21763/tjfmpc.788814

Bektaş AKPINAR, N., & Aşkın CERAN, M. (2019). Kronik Hastalıklar ve Rehabilitasyon Hemşireliği.

de Angelis, G.,Wells, G. A., Davies, B., King, J., Shallwani, S. M., McEwan, J., Cavallo, S., &Brosseau, L. (2018). Theuse of social media among health Professionals to facilitate chronic disease self-management with their patients: A systematic review. DIGITAL HEALTH, 4, 1–13. https://doi.org/10.1177/2055207618771416

Gönen Şentürk, S. (2021). EURASIAN JOURNAL OF HEALTH SCIENCES TheImportance of Self-Management StrategiesandThe Role of Nurses in The Management of Chronic Diseases. Eurasian JHS, 4(1), 9–13.

Grady, P. A., &Gough, L. L. (2014). Self-Management: A Comprehensive Approachto Management of Chronic Conditions. Am J Public Health, 104(8), 25–31. https://doi.org/10.2105/AJPH.2014.302041

Ha Dinh, T. T., Bonner, A., Clark, R., Ramsbotham, J., &Hines, S. (2016). The effectiveness of theteach-backmethod on adherence and self-management in health education for people with chronic disease: a systematicreview. InJBI database of systematic reviews and implementation reports (Vol. 14, Issue 1, pp. 210–247). https://doi.org/10.11124/jbisrir-2016-2296

Hosseinzadeh, H., Downie, S., &Shnaigat, M. (2022). Effectiveness of health literacy- and patient activation-targeted interventions on chronic disease self-management outcomes in outpatient settings: a systematic review. In Australian Journal of Primary Health (Vol. 28, Issue 2, pp. 83–96). CSIRO. https://doi.org/10.1071/PY21176

İnci̇rkuş, K., & Ö Nahci̇van, N. (2015). A Guide for Chronic Disease Management: The Chronic Care Model. Cilt 23-Sayı, 1, 66–75.

Kalav, S., & Bektaş, H. (2018). Tekrarlayan İnmenin Önlenmesinde Kronik Bakım Modeli: Özyönetim Destekli Bakım Yaklaşımları CareApproaches. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(2), 27–32.

Kang, E. K., Kim, S., Rhee, Y. E., Lee, J., & Yun, Y. H. (2021). Self-management strategies and comorbidities in chronic disease patients: associations with quality of life and depression. Psychology, HealthandMedicine, 26(8), 1031–1043. https://doi.org/10.1080/13548506.2020.1838585

Kızılırmak, M., & Demir, S. (2018). Motivasyonel Görüşme Ve Hemşirelikte Kullanımı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(4), 103-109.

Koşar Şahin, C., & Büyükkaya Besen, D. (2019). Academic Researches in Health Sciences içinde Kronik Hastalıklar, Hasta Aktifliği ve Hemşirelik Bakış Açısı (M. Dalkılıç, Ed.; 1. baskı). Gece Akademi.

Linden, A., Butterworth, S. W., Prochaska, J. O. (2010). Motivational interviewing-based health coaching as a chronic care intervention. Journal of Evaluation in Clinical Practice, 16(1), 166–174.

Lor, M., &Backonja, U. (2020). Visualizations Integrated into Consumer Health Technologies Support Self-management of ChronicDiseases: A Systematic Review. InCIN – Computers Informatics Nursing(Vol. 38, Issue 3, pp. 120–130). Lippincott Williams and Wilkins. https://doi.org/10.1097/CIN.0000000000000583

McGowan, P. T. (2012). Self-Management EducationandSupport in ChronicDisease Management. InPrimaryCare - Clinics in Office Practice(Vol. 39, Issue 2, pp. 307–325). https://doi.org/10.1016/j.pop.2012.03.005

Pinchera, B., Delloiacono, D., &Lawless, C. A. (2018). Best practicesforpatient self-management: Implicationsfornurseeducators, patienteducators, and program developers. Journal of ContinuingEducation in Nursing, 49(9), 432–440. https://doi.org/10.3928/00220124-20180813-09

Schulman-Green, D.,Jaser, S., Martin, F., Alonzo, A., Grey, M., Mccorkle, R., Redeker, N. S., Reynolds, N., &Whittemore, R. (2012). Processes of Self-Management in ChronicIllness. Journal of NursingScholarship, 44(2), 136–144. https://doi.org/10.1111/j.1547-5069.2012.01444.x

Schulman-Green, D., Jaser, S. S., Park, C., &Whittemore, R. (2016). A metasynthesis of factorsaffecting self-management of chronicillness. Journal of Advanced Nursing, 72(7), 1469–1489. https://doi.org/10.1111/JAN.12902

Whitehead, L., & Seaton, P. (2016). The Effectiveness of Self-Management Mobile Phone and Tablet Apps in Long-term Condition Management: A Systematic Review. Journal of Medical Internet Research 2016;18(5):e97

Yang, F., Wang, Y., Yang, C., Hu, H., &Xiong, Z. (2018). Mobile health applications in self-management of patients with chronic obstructive pulmonary disease: A systematic review and meta-analysis of their efficacy. BMC Pulmonary Medicine, 18(1). https://doi.org/10.1186/s12890-018-0671-z

Yıldırım, A., Hacıhasanoğlu, A. B., Bozdemir, N., & Aşılar, R. H. (2020). Multidisciplinary Team Approach in Diabetes Self Management. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 14(3), 479–491. Https://Doi.Org/10.21763/Tjfmpc.698927

Yüksel, M., & Bektaş, H. (2021). Tip 2 Diyabet Öz Yönetiminin Güçlendirilmesinde Mobil Sağlık Uygulamalarının Kullanımı: Literatür Derlemesi. Turkiye Klinikleri Journal Of Nursing Sciences, 13(2).

İndir

Yayınlanmış

2023-10-28

Nasıl Atıf Yapılır

KÜÇÜKKARAKURT, G., & CENGIZ , Z. (2023). Kronik Hastalıkta Öz Yönetim Desteğinin Önemi ve Hemşirenin Rolü. GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ, 8(4), 1036–1043. https://doi.org/10.5281/zenodo.10048419

Sayı

Cilt 8 Sayı 4 (2023)

Bölüm

Makaleler

Lisans

Telif Hakkı (c) 2023 GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.