Biyobelirteçler
Özet Görüntüleme: 256
/ 
PDF İndirme: 173
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7926896Anahtar Kelimeler:
Biyobelirteçler, Sınıflandırması, ValidasyonÖzet
Biyobelirteç normal biyolojik süreçlerin, patojenik süreçlerin veya terapötik bir müdahaleye verilen farmakolojik tepkilerin bir göstergesi olarak objektif olarak ölçülen ve değerlendirilebilen bir özelliktir. Biyobelirteçler DNA, RNA, miRNA, enzim, nükleik asit, peptitler, hormon veya antikor gibi biyomoleküller olabilir. Biyobelirteçler vücut salgılarında, kanda veya boşaltım ürünlerinde saptanabilirler. Vücuttaki normal veya hastalıklı süreçleri gösterebilirler. Yenilikçi tedavi modaliteleri ile birlikte biyobelirteçler, tıbbın uygulanma şeklini değiştirme potansiyeline sahiptir. Kanser biyobelirteci, normal bir dokunun malign olma ihtimalinin veya malign hale gelmiş olduğunun bir göstergesidir. Kanser biyobelirteçleri; nükleik asit, protein veya metabolit veya moleküler bir değişiklik olabilir, doku, kan, idrar veya göğüs ucu aspiratları gibi sekresyonlarda saptanabilirler. Bu çalışmada biyobelirteçler ve sınıflandırılması ve kanser biyobelirteçleri hakkında derleme türünde bilgiler paylaşılması amaçlanmıştır.
Referanslar
Aronson JK, Ferner RE. Biomarkers-A General Review. Curr Protoc Pharmacol. 2017; 76:9.23.1-9.23.17.
Ajani, J. A., D'Amico, T. A., Bentrem, D. J., Chao, J., Corvera, C., Das, P., Denlinger, C. S., Enzinger, P. C., Fanta, P., Farjah, F., Gerdes, H., Gibson, M., Glasgow, R. E., Hayman, J. A., Hochwald, S., Hofstetter, W. L., Ilson, D. H., Jaroszewski, D., Johung, K. L., Keswani, R. N., …
Pluchino, L. A. (2019). Esophageal and Esophagogastric Junction Cancers, Version 2.2019, NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology. Journal of the National Comprehensive Cancer Network : JNCCN, 17(7), 855–883.
El-Deiry, W. S., Goldberg, R. M., Lenz, H. J., Shields, A. F., Gibney, G. T., Tan, A. R., Brown, J., Eisenberg, B., Heath, E. I., Phuphanich, S., Kim, E., Brenner, A. J., & Marshall, J. L. (2019). The current state of molecular testing in the treatment of patients with solid tumors, 2019. CA: a cancer journal for clinicians, 69(4), 305–343.
Ettinger, D. S., Wood, D. E., Aisner, D. L., Akerley, W., Bauman, J. R., Bharat, A., Bruno, D. S., Chang, J. Y., Chirieac, L. R., D'Amico, T. A., Dilling, T. J., Dowell, J., Gettinger, S., Gubens, M. A., Hegde, A., Hennon, M., Lackner, R. P., Lanuti, M., Leal, T. A., Lin, J., … Hughes, M. (2021). NCCN Guidelines Insights: Non-Small Cell Lung Cancer, Version 2.2021. Journal of the National Comprehensive Cancer Network : JNCCN, 19(3), 254–266.
Fuentes-Arderiu X. (2013). What is a biomarker? It's time for a renewed definition. Clinical chemistry and laboratory medicine, 51(9), 1689–1690.
Goossens, N., Nakagawa, S., Sun, X., & Hoshida, Y. (2015). Cancer biomarker discovery and validation. Translational cancer research, 4(3), 256–269.
Genin, E., Hannequin, D., Wallon, D., Sleegers, K., Hiltunen, M., Combarros, O., Bullido, M. J., Engelborghs, S., De Deyn, P., Berr, C., Pasquier, F., Dubois, B., Tognoni, G., Fiévet, N., Brouwers, N., Bettens, K., Arosio, B., Coto, E., Del Zompo, M., Mateo, I., … Campion, D. (2011). APOE and Alzheimer disease: a major gene with semi-dominant inheritance. Molecular psychiatry, 16(9), 903–907.
Imperiale, T. F., Ransohoff, D. F., Itzkowitz, S. H., Levin, T. R., Lavin, P., Lidgard, G. P., Ahlquist, D. A., & Berger, B. M. (2014). Multitarget stool DNA testing for colorectal-cancer screening. The New England journal of medicine, 370(14), 1287–1297.
Joshi, G., Kaur, R., & Kaur, H. (2016). Biomarkers in cancer.
Jones, P. A., & Laird, P. W. (1999). Cancer epigenetics comes of age. Nature genetics, 21(2), 163–167.
Lassere M. N. (2008). The Biomarker-Surrogacy Evaluation Schema: a review of the biomarker-surrogate literature and a proposal for a criterion-based, quantitative, multidimensional hierarchical levels of evidence schema for evaluating the status of biomarkers as surrogate endpoints. Statistical methods in medical research, 17(3), 303–340.
Jiricny J. (1996). Mismatch repair and cancer. Cancer surveys, 28, 47–68.
Moore, H. M., Kelly, A. B., Jewell, S. D., McShane, L. M., Clark, D. P., Greenspan, R., Hayes, D. F., Hainaut, P., Kim, P., Mansfield, E., Potapova, O., Riegman, P., Rubinstein, Y., Seijo, E., Somiari, S., Watson, P., Weier, H. U., Zhu, C., & Vaught, J. (2011). Biospecimen reporting for improved study quality (BRISQ). Journal of proteome research, 10(8), 3429–3438.
Pandey, A., & Mann, M. (2000). Proteomics to study genes and genomes. Nature, 405(6788), 837–846.
Parkinson, D. R., McCormack, R. T., Keating, S. M., Gutman, S. I., Hamilton, S. R., Mansfield, E. A., Piper, M. A., Deverka, P., Frueh, F. W., Jessup, J. M., McShane, L. M., Tunis, S. R., Sigman, C. C., & Kelloff, G. J. (2014). Evidence of clinical utility: an unmet need in molecular diagnostics for patients with cancer. Clinical cancer research: an official journal of the American Association for Cancer Research, 20(6), 1428–1444.
Ralf Huss,Chapter 19 - Biomarkers,Editor(s): Anthony Atala, Julie G. Allickson,Translational Regenerative Medicine,Academic Press,2015,Pages 235-241, ISBN 9780124103962,
Ransohoff D. F. (2007). How to improve reliability and efficiency of research about molecular markers: roles of phases, guidelines, and study design. Journal of clinical epidemiology, 60(12), 1205–1219.
Slamon, D. J., Leyland-Jones, B., Shak, S., Fuchs, H., Paton, V., Bajamonde, A., Fleming, T., Eiermann, W., Wolter, J., Pegram, M., Baselga, J., & Norton, L. (2001). Use of chemotherapy plus a monoclonal antibody against HER2 for metastatic breast cancer that overexpresses HER2. The New England journal of medicine, 344(11), 783–792.
Thibodeau, S. N., Bren, G., & Schaid, D. (1993). Microsatellite instability in cancer of the proximal colon. Science (New York, N.Y.), 260(5109), 816–819.
Tempero, M. A., Malafa, M. P., Al-Hawary, M., Behrman, S. W., Benson, A. B., Cardin, D. B., Chiorean, E. G., Chung, V., Czito, B., Del Chiaro, M., Dillhoff, M., Donahue, T. R., Dotan, E., Ferrone, C. R., Fountzilas, C., Hardacre, J., Hawkins, W. G., Klute, K., Ko, A. H., Kunstman, J. W., … George, G. V. (2021). Pancreatic Adenocarcinoma, Version 2.2021, NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology. Journal of the National Comprehensive Cancer Network: JNCCN, 19(4), 439–457.
Walt D. R. (2000). Techview: molecular biology. Bead-based fiber-optic arrays. Science (New York, N.Y.), 287(5452), 451–452.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 