Yoğun Bakımda Tedavi Görmekte Olan COVID-19 Hastalarının Beslenme Durumu ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi
Özet Görüntüleme: 325
/ 
PDF İndirme: 181
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7601032Anahtar Kelimeler:
Beslenme, COVID-19, Hemşirelik, Yoğun BakımÖzet
Bu çalışma, Yoğun Bakımda Tedavi Görmekte Olan Covid-19 Hastalarının Beslenme Durumu ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak planlandı. Araştırmanın örneklemini Mart-Aralık 2021 tarihleri arasında bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Sağlık Uygulama Araştırma Hastanesinin Covid-19 yoğun bakım ünitesinde yatmakta olan ve araştırmaya dahil edilme kriterlerini karşılayan 60 hasta oluşturdu. Araştırmaya başlamadan önce hasta yakınlarından onamları alındı. Hastaların sosyodemografik özellikleri, hastalık ile ilgili verileri, antropometrik ölçümleri, hemodinamik parametreleri ve enteral ve parenteral beslenme izlemleri “Beslenme Durumu Tanılama formu” ile değerlendirildi. İstatistiksel analizler için SPSS 22.0 (Statistical Package of Social Sciences) paket programı kullanıldı. Örneklemin yaş ortalaması 73.67±13.29, kilo ortalaması 83.47±13.67 ve boy ortalaması 168.12±7.15’ dir. Hastaların %58.3’ü yoğun bakıma ilk kez yatmakta, %93.3’ü ventilatör desteği almaktadır. Hastaların yoğun bakıma yatışlarının 0., 3., ve 5. günlerinde hemodinamik parametrelerinde, antropometrik ölçümlerinde, antropometrik ölçümler ile medeni durum, cinsiyet, sigara kullanımı, analjezik kullanımı ve beslenme programı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edildi (P<0,05). Yoğun Bakımda tedavi görmekte olan Covid-19 hastalarının beslenme durumu ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi, beslenmeye erken dönemde başlanmasına, hastaların mekanik ventilasyondan ayrılma süresinin kısalmasına, hastalık seyrinde iyileşmeye, kaliteli ve etkili bir hemşirelik bakımı verilmesine katkı sağlayacak olup, hemşirelere bu konu ile ilgili kapsamlı bir eğitim verilmesi önerilmektedir.
Referanslar
Ağlamış, S. (2017). Yoğun bakım hastalarında enteral beslenme durumu ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Erişim tarihi: 02.08.2021.http://openaccess.hku.edu.tr/xmlui/handle/20.500.11782/1606.
Aslan, R. (2020). Covid-19 fizyoloji ve psikolojiyi nasıl etkiliyor. Göller Bölgesi Aylık Ekonomi ve Kültür Dergisi, (8),47-53.
Aydemir, G., Gökçeoğlu, H., Aydemir, O. (2021). Covid-19’un arter kan gazi değerleri̇ne etki̇si̇ni̇n i̇zlenmesi̇ ve covi̇d-19 teşhi̇si̇nde yeni̇ bi̇r yaklaşim. Hakemli Akademik Spor Sağlık Ve Tıp Bilimleri Dergisi, 38, 39-50.
Aydoğan, Z.G. Et Al. (2019). Kritik hastada enteral ve kombine enteral-parenteral nütrisyon tedavisi. Göztepe Tıp Dergisi, 25(1), 13-19.
Ayoğlu, H. (2020). Covid-19 hastalarında yoğun bakım yaklaşımı. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi, (2), 183-193.
Bayır, H., Yıldız, İ., Erkuran, M. Koçoğlu, H. (2015). Yoğun bakım hastalarında malnütrisyon. Abant Medical Journal, 4(4), 420-427.
Boelens, Pg. Et Al. (2001). Glutamine alimentation ın catabolic state. The Journal of Nutrition. 131(9), 2569-77.
Buruk, K., Özlü, T. (2020). Yeni koronavirüs: sars-cov-2. Mucosa, 3:1,1-4.
Çekmen, N., Dikmen, E. (2015). Yoğun bakım hastalarında enteral ve parenteral nütrisyon. Toraks Cerrahisi Bülteni, 5(3).
Dede, G., Şahan, L., Dede, B., Et Al. (2017). Kan laktat seviyesi yoğun bakım hastalarında mortaliteyi tahmin etmede ne kadar etkilidir? Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi (Journal of Harran University Medical Faculty), 14(1), 12-28.
Demiray,A., Kuzyaka, İ. ,Açıl, A., İlaslan, N. (2020). Enteral beslenen yoğun bakım hastalarının beslenme süreci ve gelişebilecek komplikasyonlar açısından değerlendirilmesi, Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi,10(3), 289-296.
Doğanay, Ö. (2022). Yoğun bakım hastalarında enteral beslenmenin kesilmesine neden olan faktörler. Erişim Tarihi 16.10.22, https://openaccess.biruni.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12445/2521.
Dubois, Mj., Orellana-Jimenez, C., Melot, C., De Backer, D., Berre J, Leeman, M. Et Al. (2006). Albumin administration ımproves organ function ın critically ıll hypoalbu- minemic patients: a prospective, randomized, con- trolled, pilot study. Crit Care Med, 34, 2536-40.
Gürsu, E. (2020). Koronavirüs Pandemisi Sars-Cov-2 Virüsüne Genel Bakış (Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2).
Halalçalı, B., Kaya, A., Topeli, A. (2020). Critically Ill covıd-19 Patient. Turk J Med Sci,50,585-591.
Karabacak, Ü., Şenturan, L., Özdilek, S. (2012). Cerrahi yoğun bakım hastalarında ziyaretin yaşam bulguları üzerine etkisi: Pilot çalışma, Ulus Travma Acil Cerrahi Dergisi, 18(1), 18-22.
Karahan, E., Akın,N., Çelik, S. (2020). Yoğun bakımda yatan hastaların deneyimleri ve aile gereksinimlerinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 140-149.
Kıray, G., İnal, M., Memiş, D. (2020). Uzamış yoğun bakım yatışı üzerine etkili olan faktörlerin araştırılması. Turk J Intensive Care,18, 84-90.
Kıter, S. (2015). Yoğun bakım hastalarının beslenmesinde hedef kaloriye ulaşmayı engelleyen etmenlerin değerlendirilmesi. Erişim Tarihi 17.10.2022, http://acikerisim.pau.edu.tr:8080/xmlui/handle/11499/2631?locale-attribute=en.
Metin, Z. (2020). Covid-19 hastalığının fizyopatolojisi ve holistik hemşirelik yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, (7),15-24.
Metin, Z., Özdemir, L. (2015). Yoğun bakımda enteral pompa ile beslenen hastalarda gelişen komplikasyonlar ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2(2), 20-29,
Muslu, M., Ersü, D. (2020). Yeni Koronavirüs (Sars-Cov-2/Covid-19) Pandemisi sırasında beslenme tedavisi ve önemi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 48(1), 73-82.
Portero-Mclellan, Kc, Staudt C, Silva Frf Et Al. (2010). the use of calf circumference measurement as an anthropometric tool to monitor nutritional status ın elderly ınpatients. J Nutr Health And Aging, 14, 266-70.
Sağlık Bakanlığı. Covid-19 (sars-cov-2 enfeksiyonu) (bilim kurulu çalışması) genel bilgiler, epidemiyoloji ve tanı.Ankara:Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (İnternette) Haziran 2020.
Sarıtaş, A., Çalışkan, T., Öztop, M. (2020). Sars-Cov-2 (Covid-19) hastalığında nutrisyon. Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi, 30. 118-125. 16.07.2021,
Savran, Y., Limon, M., Tokur, M., Cömert, B. (2016). Erişkin yoğun bakımda entübe hastalarda beslenme yetersizliğine yol açan faktörler ve zamanında yeterli beslenme desteğinin hasta sonuçları üzerine etkisi. Yoğun Bakım Dergisi,7,15-20.
Savran, Y., Limon, M., Tokur, M., Cömert, B. (2016). Erişkin yoğun bakımda entübe hastalarda beslenme yetersizliğine yol açan faktörler ve zamanında yeterli beslenme desteğinin hasta sonuçları üzerine etkisi. Yoğun Bakım Dergisi,7,15-20.
Stewart, M., Bidddle, M., Thomas, T. (2017) Evaluation of current feeding practices ın the critically ıll: a retrospective chart review. Intensive Crit Care Nurs,38(1), 24-30.
Şahiner, Y., Doğu, C., Özçiftci, S., Et Al. (2020). Yoğun bakım hastalarında beslenme intoleransına etki eden faktörler ve mortalite ile ilişkisi: Prospektif gözlemsel klinik araştırma. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 22(1), 20-29.
Tokgöz, O., Öztürk, Ş. (2019). Nöro-yoğun bakımda beslenme ve sağlıkta yaşam kalitesi. Selcuk Medical Journal, 36(2), 168-172.
Tomak, Y., Süner,K. (2020). Covid-19 Hastalarında yoğun bakım yönetimi. Dergi Park,4, 107-114. 14.07.2021,
Utku, T. (2011). Enteral ve parenteral nutrisyonun takibi. Klinik Gelişim Dergisi,24, 26-33.
Ünsal, A. Beslenmenin önemi ve temel besin öğeleri.19.07.2021, https://sbdergi.ahievran.edu.tr/makaleler/dnj946_tammetin.Pdf.
Vatansever, Ş., Tekin, E., Gültop, F., Uğurlu F., Mıngır, T., Okur, O., Turgut, N. (2020). Covid-19 patient management ın ıntensive care. Eur Arch Med Res,36(1),34-42.
Velevan, T., Meyer, C. (2020). The Covid-19 epidemic. Tropical Medicine and International Health, (3),278-280.
Wang, L., Wang, Y., Ye, D., Lui, Q. (2020). A review of 2019 novel covid-19 based on current evidence. Int J Antimicrob Agents, 55 (6),105948.
Wernerman, J. (2005). Intensive care unit nutrition - nonsense or neglect? Crit Care, 9, 251-2.
Williams, Ta., Leslie, Gd., Leen, T., Et Al. (2013). Reducing Interruptions to Continuous Enteral Nutrition In The Intensive Care Unit: A Comprative Study. J Clin Nurse, 22(19-20), 2838-284
Yaşar, R., Aytekin, Ö. (2021). Covid-19 ve beslenme arasındaki ilişkiye güncel bir bakış. Akademik Gıda, 19(1), 108-115.
Yılmaz, A., Kılıç, E., Gürsel, S., Tiryaki, N. (2016). Nütrisyon timi yoğun bakımda neleri değiştirir. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi,14, 59-62.
Zoralioğlu, M. (2020). Covid-19 tanısı ile interne edilen 30-50 yaş arası hastalarda cinsiyetin prognoz üzerine etkisi ve bunu etkileyen diğer faktörler. Selçuk Sağlık Dergisi, 2(1), 42 – 64.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 