Doğum Öncesi Dönemde Kültüre Dayalı Ebelik Bakımı ve Ebelik Bakımının Kültürel Bakım Modelleri ile İlişkisi
Özet Görüntüleme: 1549
/ 
PDF İndirme: 1523
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7388829Anahtar Kelimeler:
Gebelik, Kültüre dayalı bakım, Ebelik bakımı, EbelikÖzet
Sağlık ve kültür ilişkisi bireyin hastalığı-sağlığı algılaması, inanç, gelenekleri ve sağlıklı davranışlar geliştirmesinden etkilenmektedir. Doğum öncesi bakımda, kültürü oluşturan inanç, değer ve uygulamalardaki farklılıklar göz önüne alınmalıdır. Doğum öncesi dönemin gebe ve fetüs için sağlıklı bir şekilde devam edebilmesinde gebenin tutum ve kültürünün anlaşılması önemlidir. Kültürel özellikler kapsamında sağlanan bakım gereksinimi, sağlık ve gebelik sonuçlarını olumlu yönde iyileştirmektedir. Gebeler kendi kültürüne özgü bakım alamadıklarında kendi sağlığı ve bebeğinin sağlığı konusunda endişe ve stres yaşamaktadır. Günümüzde bireylere kültürel yaklaşım için kullanılan modeller bulunmaktadır. Kültürel bakımı temel alan modeller genel olarak bakımda kültürel yeterliliği esas alan modellerdir. Leininger, Giger ve Davidhizars, Purnell’in modelleri kültürel bakımda/uygulamalarda en sık kullanılan modellerdir. Ebeler, hizmet verdikleri gebelerin kültürel yapısını tanımasında, değerlendirmesinde ve ebelik bakım kalitesinin yükseltilmesinde önemli rolü olan sağlık personelidir. Bu derlemenin amacı, doğum öncesi dönemde kültüre dayalı ebelik bakımının önemini ve kültürel bakım modelleri ile ilişkisini literatür doğrultusunda ortaya koymaktır.
Referanslar
Aman, F. (2012). Bronislaw Malinowski’nin Kültür Teorisi. T.C. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 21(1): 135-151
Ariiff, K. ve Beng, K. (2006). Cultural Health Beliefs in Rural Family Practice: A Malaysian Perspective. Australian Journal of Rural Health, 14(1): 2-8.
Başar, F. ve Çiçek, S. (2018). Annelerin Yeterli Prenatal Bakım Alma Durumları ve Etkileyen Faktörler. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16) :2574-2596.
Başli, M, Bekar, M. ve Civelek, İ. (2018). Kültürlerarası Hemşirelikte Kullanılan Modeller ve ‘‘Kültürel Yeterlilik Süreci Modeli’’ni Anlamak. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(1): 18-24.
Bayık Temel, A. (2008). Kültürlerarası (Çok Kültürlü) Hemşirelik Eğitimi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(2) :92-101
Berber, M. A. ve Oskay, Ü. (2019). Perinatolojiye Özgü Transkültürel Hemşirelik Modelleri. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(2): 45-50.
Berde, A. S. ve Uner, S. (2016). Nijeryalı Kadınların Aldığı Doğum Öncesi Bakımın Yeterliliği ve Bazı İlişkili Faktörler. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(3): 190-198.
Bilgiç D, Demirel G, Dağlar G. Gebelerin Gebelik Dönemine ve Doğuma İlişkin Mitlerinin Belirlenmesi. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 2018; 49(1):59-64.
Bolsoy, N. ve Sevil, Ü. (2006). Sağlık-Hastalık ve Kültür Etkileşimi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(3): 78-87.
Çakır Koçak, Y. ve Sevil, Ü. (2015). Kadın Doğum Kliniklerinde Yatan Hastalara Kültürlerarası Yaklaşım. Turkiye Klinikleri J Public Health Nurs-Special Topics, 1(3) :52-61.
Çakır Koçak, Y., Öztürk Can, H., Yücel, Ü., Demirelöz Akyüz, M ve Çeber Turfan, E. (2017). Türkiye’de Ebelik Bölümlerinin Akademik ve Fiziki Profili. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 4(2): 88-97.
Dauvrin, M. ve Lorant, V. (2015). Leadership and Cultural Competence of healthcare Professionals: A Social Network Analysis. Nursing Research, 64(3): 200-208.
Ebelik Ulusal Çekirdek Eğitim Programı-EUÇEP. (2016). “YÖK Ulusal Çekirdek Eğitim Programı” https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/ebelik.pdf, Erişim tarihi: 30.04.2021.
Erenoğlu, R., Can, R., Tambağ, H. ve Akdeniz, Ş. (2017). Kırsal Alandaki Kadınların Doğum-Doğum Sonu Dönemle İlgili Geleneksel Uygulamaları: Karaksi örneği. Folklor/Edebiyat, 23(90): 183-217.
Ersin, F. ve Bahar, Z. (2013). Odak Grup Görüşmeleri ve Kültürel Bakım Farklılık-Evrensellik Teorisi İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(3): 172-175.
İldam Çalım, S., Kavlak, O. ve Sevil, Ü. (2012). Evrensel Bir Sorun: Göç Eden Kadınların Sağlığı ve Sağlık Hizmetlerinde Yaşanan Dil Engeli. Sağlık ve Toplum, 22: 11-19.
Giger, J. N. ve Davidhizar, R. (1998). Use of Giger and Davidhizar’s Transcultural Assesment Model by Health Professions. International Nursing Review, 45(4): 119-122.
Giger, J. N. ve Davidhizar, R. (2002). The Giger and Davidhizar Transcultural Assesment Model. Journal of Transcultural Nursing, 13(3): 185-188.
Holton, R. (2013). Küreselleşmenin Kültürel Sonuçları. Sosyoloji Konferansları, 47: 59-75.
Hunt, R. (2013). Community-Based Nursing (5th ed). China: Wolters Kluwer/Liipincott Williams & Wilkins.
International Confederation of Midwives. “Philosophy and model of midwifery care”. https://www.internationalmidwives.org/assets/files/general-files/2020/07/cd0005_v201406_en_philosophy-and-model-of-midwifery-care.pdf, Erişim tarihi: 11.05.2022.
Kersey Matusiak, G. (2012). Culturally Competent Care: Are We There Yet? Nursing Management, 42(2): 49-52.
Koyun, A, Çamuroğlu, C, Korkmaz, G, Menteşe, N. Ve Ocak, F. (2010). Kadınların Gebelik, Doğum ve Yenidoğan Bakımına İlişkin Geleneksel İnanç ve Uygulamaları. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 22 (22): 57-64.
Leininger, M. (1997). Transcultural Nursing Research to Transform Nursing Education and Practice: 40 Years. Image: The Journal of Nursing Scholarship, 29(4): 341-348.
Leininger, M. M.ve McFarland, M. R. (2006). Culture care diversity & universality: a worldwide nursing theory (3rd ed). Sudbury: Jones & Bartlett Learning.
Liang, Y. W, Chang, H. P, Lin, Y. H, Lin, L. Y. Chen, W. Y. (2014). Factors Affecting Adequate Prenatal Care and the Prenatal Care Visits of İmmigrant Women to Taiwan. Journal of İmmigrant and Minority Health, 16(1): 44-52.
Lin, C. C, Han, C. Y, Pan, I. J. ve Lin, P. L. (2016). Exploring the Perceptions of Core Values of Nursing in Taiwanese Nursing Students at the Baccalaureate Level. The Journal of Nursing Research, 24(2): 126-136.
Narayanasamy, A. ve White, E. A. (2005). Review of Transcultural Nursing. Nurse Education Today, 25(2): 102-111.
Öztürk, E. ve Öztaş, D. (2012). Transkültürel Hemşirelik. Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1): 293-300.
Purnell, L. (2000). Description of the Purnell Model for Cultural Competence. Journal of Transcultural Nursing, 11(1): 40-46.
Purnell, L. D. (2002). The Purnell Model for Cultural Competence. Journal of Transcultural Nursing, 13(3): 193-196.
Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı. (2013). Gebe Bilgilendirme Sınıfı Eğitimci Kitabı. Ankara: ss 2-17.
Sayan, A. (1999). Kültür ve Sağlık. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(2): 50-52.
Seviğ, Ü. ve Tanrıverdi, G. (2012). Kültürlerarası hemşirelik. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi
Shepherd, S. M, Wlls-Esqueda, C, Newton, D, Sivasubramaniam, D. Paradies, Y. (2019). The Challenge of Cultural Competence in The Workplace: Perspectives of Healthcare Providers. BMC Health Services Research, 19(1): 135-145.
Taşçı Duran, E. (2016). Göç Eden Gebe Kadınların Planlı Davranış Kuramına Göre Doğum Öncesi Bakım Almaya Yönelik Niyet ve Tutumlarını Etkileyen Etmenler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 3: 1-15.
Timur Taşhan, S. ve Boybay Koyuncu, S. (2018). Kadınların Doğuma Yönelik Kullandıkları Geleneksel Yöntemler ve Etkileyen Faktörler. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2): 150-155.
Tortumluoğlu, G. (2004). Transkültürel Hemşirelik ve Kültürel Bakım Modeli Örnekleri. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8(2) :47-57.
Türk Dil Kurumu Sözlükleri. “Kültür”. https://sozluk.gov.tr/, Erişim tarihi: 02.05 2021.
White, R. B. (2004). Adherence to the Dialysis Prescription: Partnering with Patients for İmproved Outcomes. Nephrology Nursing Journal, 31(4):432-435.
World Health Organization. “Remains firmly committed to the principles set out in the preamble to the constitution”. https://www.who.int/about/who-we-are/constitution, Erişim tarihi: 01.05.2022.
Young, S. ve Guo, K. (2020). Cultural Diversity Training the Necessity of Cultural Competence for Health Care Providers and in Nursing Practice. The Health Care Manager, 39(2): 100-108.
Zeh, P, Sandhu, H. K, Cannaby, A. M. ve Sturt, J. A. (2012). The İmpact of Culturally Competent Diabetes Care İnterventions for İmproving Diabetes Related Outcomes in Ethnic Minority Groups: A Systematic Review. Diabetic Medicine, 29(10): 1237-1552.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 