Tip 2 Diyabetli Bireylerde Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi ve Özbakım Aktiviteleri
Özet Görüntüleme: 441
/ 
PDF İndirme: 220
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7133275Anahtar Kelimeler:
Tip 2 diyabet, Kardiyovasküler hastalıklar, Bilgi, Risk faktörleri, ÖzbakımÖzet
Amaç: Araştırma, tip 2 diyabetli bireylerin kardiyovasküler hastalıklar risk faktörleri bilgi düzeyi ve özbakım aktivitelerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı olarak gerçekleştirilen çalışma, İstanbul ilinde bulunan bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinin Diyabet Polikliniğine başvuran ve araştırma kriterlerini sağlayan 375 tip 2 diyabetli birey ile Aralık 2020-Haziran 2021 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Veriler ‘Diyabetli Birey Tanıtım Formu’, ‘Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi (KARRİF-BD) Ölçeği’, ‘Diyabet Özbakım Aktiviteleri Anketi-DÖBA’ kullanılarak toplandı. Verilerin analizi IBM SPSS Statistics 27,0 programı kulanılarak gerçekleştirildi.
Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 57,35 (±12,31) yıl olup %50,9’u kadındı. Tip 2 diyabetli bireylerin KARRİF-BD ölçek puanı ortalaması 14.45±6.67, DÖBA diyet alt boyut puanı 2.86±1.47, egzersiz alt boyut puanı 0.35±1.17, kan şekeri testi alt boyut puanı 2.83±2.83 ve ayak bakımı alt boyut puanı 3.58±3.15 olarak belirlendi. Katılımcıların en çok dikkat ettiği özbakım davranışı ayak bakımı, en az dikkat ettiği özbakım davranışı ise egzersiz olarak bulundu. Kardiyovasküler hastalıklar risk faktörleri bilgi düzeyi arttıkça özbakım davranışlarının da anlamlı olarak arttığı belirlendi (p<0,05).
Sonuç: Tip 2 diyabetli bireylerin kardiyovasküler hastalıklar risk faktörleri bilgi düzeyi orta düzeyde olup, kardiyovasküler hastalıklar risk faktörleri bilgi düzeyi arttıkça özbakım davranışlarının da anlamlı olarak arttığı belirlendi. Bu bağlamda, kardiyovasküler hastalıklar risk faktörleri ve özbakım davranışlarının erken dönemde değerlendirilerek bilgi düzeyleri ve özbakım davranışlarının arttırılmasına yönelik planlamaların yapılması önerilmektedir.
Referanslar
Alm-Roijer, C., Stagmo, M., Uden, G., Erhart l. (2004). Better knowledge improves adherence to lifestyle to lifestyle changes and mediaction in patients with coronary heart disease. Eur J Cardiovasc Nurs, 3,321-30.
Bartes, DW., Davidson, MH., Gong, WC.D. (2007). Type 2 diabetes and cardiovascular disease: reducing the risk. Journal of Manged Care Pharmacy, 13(2), 2-20.
Coşansu, G., Cons. Semra Erdoğan. (2009). Self-care activities and cognitive-social factors related to diabetes in type 2 diabetics. (PhD thesis). Istanbul University Library E-Reserve.
Çürük, G,N., Korkut Bayındır, S., Oğuzhan, A. (2018).The relationship of the healthy lifestyle behaviors and cardiovascular disease risk factors knowledge level of patient with cardiovascular disease and their relatives. Journal of Health Sciences, 27 (1); 40-47.
Doğan, E. Pakyüz, S., Boyraz, S. (2015). Assessment of Cardiovascular Disease Risk and Knowledge Levels of Risk Factors for Cardiovascular Diseases in Persons with Diabetes. Journal of the Nursing Forum in Diabetes, Obesity and Hypertension, 65-74.
Ekici, E., Kızılcı, S., Üner, E., Belli, M. (2020).Care dependency and diabetes self-care activities in elderly individuals with diabetes. Elderly Health Journal, 6(1), 131-9.
Erbulan, P., Pakyüz, S. (2018). Assesment of Cardiovascular Disease Risk and Knowledge Levels of Risk Factors for Cardiovascular Disease in Persons with Diabetes. Journal of the Nursing Forum in Diabetes, Obesity and Hypertension, 19-27.
IDF. (2018). Taking diabetes to heart survey-global survey on CVD awareness and knowledge among people with type 2 diabetes. International Diabetes Federation, 11-3. Avaible from, 21.11.2021, http://www.idf.org/takingdiebetes2heart
IDF. (2021). Diabetes Atlas tenth edition. International Diabetes Federation (IDF). Avaible from, 21.11.2021, http://diabetesatlas.org
Karaman, E., Kalkım, A., Yürekli, B. (2021). Determination the cardiovascular disease risk factors among adults with type 2 diabetes mellitus. Clinical Nursing Research, 1-9.
Kassahun, T,, Eshetie, T, & Gesesew, H.(2016).Factors associated with glycemic control among adult patients with type 2 diabetes mellitus: a cross-sectional survey in Ethiopia, BMC Res Notes 9, 78, Avaible from, 20.10.2021, https://doi,org/10,1186/s13104-016-1896-7
Kayanil, S., Arden, CL, Winstanley, J., Parsons, C., Brister, S., Oh, P., eta al. (2009). Degree and correlates of cardiac knowledge and awareness among cardiac in patients. Patient Educ Couns, 75(1), 99-107.
Khan,L., Khan, S.(2000). Level of knowledge and self-care in diabetics in a community hospital in najran. Annals of Saudi Medicine, 20, 3-4.
Khot, UN. Khot, MB, Bajzer, CT.,Sap, SK., Ohman, EM., Brener, SJ.,et al. (2003). Prevalance of conventional risk factors in the patient with coronary heart disease. JAMA, 290, 898-904.
Kumsar, A. Yılmaz, F. (2017). The role of nurses in the prevention of cardiovascular risk factors. OTSBD, 2(4), 18-27.
Özel, C., Arıkan, H., Dağdelen, S., Çalık Kütükcü, E., Karadüz, B.N., Kabakçı, G. & İnce, D. (2021). Investigation of cardiovascular disease risk factors knowledge and physical activity levels in patients with type 2 diabetes. Journal of Exercise Therapy and Rehabilitation, 8 (1), 99-105. Available from, 12.10.2021, https://dergipark.org.tr/tr/pub/jetr/issue/62275/658707.
Saleh, F., Mumu, S., Ara, F., Begum, H., Ali, L. (2012). Knowledge and self-care practices regarding diabetes among newly diagnosed type 2 diabetes among newly diagnosed type 2 diabetetics in Bangladesh: a cross-sectional study. BMC Public Health, 12 (1112), 2-8, Available from, 20.11.2021, http://www,biomedcentral,com/1471-2458/12/1112
Satman, I. Omer, B., Tutuncu, Y., Kalaca, S., Gedik, S., Dinççağ, N., Toumilehto, J. (2013). Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in Turkish adults. Eur J Epidemiol, 169-180.
Satman, I. Yılmaz, M., Şengül, A., et al & TURDEP Group. (2002). Population-based study of diabetes and risk characteristic in Turkey. Diabetes Care, 1551-6.
Takele, G., Weharei, M., Kidanu, H., Gebrekidan, K.,Gebregiorgis, B.(2021). Diabetes self-care practice and associated factors among type 2 diabetic patients in public hospitals of Tigray regional state, Ethiopia: A multicenter study. PLoS ONE, 16(4):1-11, Available from, 12.11.2021, https://doi.org/10.1371/journal.pone.0250462
TEMD. (2020). Diabetes mellitus ad complications diagnosis, treatment and monitoring guide. Turkey Endocrinology and Metabolism Society. Ankara.
Toobert, D.J., Glasgow, R.E. (1994). Assesing Diabetes of Self-Management: The Summary of Diabetes Self-Care Activities Questionnaire, In Bradley, C, (Ed) Handbook of Psychology and Diabetes, USA, Harwood Academic Publishers.
Toobert, D.J., Hampson, S.E., Glasgow, R.E. (2000). The summary of diabetes self-care activities measure.Diabetes Care, 23(7), 943-50.
Yılmaz, F. Kumsar, A., Çelik, S. (2018). The association between healthy lifestyle behaviors and knowledge levels about cardiovascular disease risk factors in people with type 2 diabetes. Journal of Education and Research in Nursing, 63-71.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 