MİYOKARD İNFARKTÜSÜ GEÇİREN HASTALARDA İLK ÜÇ AYDAKİ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI VE HASTALIK ALGISI

Özet

Amaç: Bu çalışma, miyokard infarktüsü geçiren hastalarda ilk üç aydaki sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve hastalık algısını ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Method: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte yapılan bu çalışma, Kasım 2016-Ağustos 2018 tarihleri arasında, miyokard infarktüsü geçiren ve koroner anjiyografi yapılan 112 hasta ile yapılmıştır. Araştırmanın verileri, ‘‘Hasta Bilgi Formu’’,‘‘Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği-II’’, ‘‘Hastalık Algısı Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde SPPS 16 programında, tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem T testi, tek yönlü varyans analizi ve tekrarlı ölçümlerde varyans analizi testi kullanılmıştır. Bulgular: Hastaların, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği-II’den aldıkları toplam ve alt boyut puan ortalamaları zamanla artmış ve sağlıklı davranış geliştirdikleri görülmüştür (p<0.01). Hastaların hastalık hakkındaki görüşlerinde, en yüksek puan ortalamasının her değerlendirmede kişisel kontrol alt ölçeğinde olduğu; en düşük puanın da süre (döngüsel) alt ölçeğinden alındığı saptanmıştır (p<0.01). Hastalık nedenlerinde ise; en yüksek puan ortalamasının risk etkenleri alt ölçeği, en düşük puan ortalamasının kaza veya kötü şans alt ölçeği olarak tespit edilmiştir (p<0.01). Hastalık belirtisi alt boyutu üç değerlendirmede aldıkları puan ortalaması zamanla yükselmiş ve hastanın hastalığa iştirak eden semptom sayısının yüksek olduğuna dair güçlü inancı olduğunu ortaya çıkarmıştır (p<0.05). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları-II ölçeğin toplam puan ikinci değerlendirme ile, hastalık nedenleri alt boyutun ikinci toplam puanı arasında orta pozitif bir ilişki belirlenmiştir (0,511,p<0.01). Hastaların birinci değerlendirmede sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği- II’nin toplam puanı ile hastalık belirtisi puanı arasında korelasyon -0,366 çıkarak negatif zayıf bir ilişki olduğu görülmüştür (p<0.01). Bu durum hastaların sağlıklı davranış geliştirdikçe, hastalığa iştirak eden belirti sayısının düşük olduğuna dair güçlü inancı olduğunu ortaya çıkarmıştır. Sonuç: Bu çalışmada hastaların yapılan düzenli takipte sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının daha olumlu oldukları, zamanla hastalığının belirtilerini daha iyi anlayabildikleri görülmüştür. Ayrıca hastalığını ve tedavilerini kontrol edebildikleri hakkında pozitif inançlara sahip oldukları görülmüştür. Bu sonuçlar doğrultusunda; hastanın hastalığına uyumu kolaylaştırmak amacıyla, bu hastaların takiplerinin hemşireler tarafından yapılması önerilmektedir.