Yenidoğan Sarılığı Gelişen Bebeklerin Annelerinin Psikolojik İhtiyaçları İle Psikolojik Yardım Arama Tutumları Arasındaki İlişkilerin Ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi

Özet

Amaç: Bu araştırma yenidoğan sarılığı gelişen bebeklerin annelerinin psikolojik ihtiyaçları ile psikolojik yardım arama tutumları arasındaki ilişkilerin ve etkileyen faktörlerin incelenmesi amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntem: Bu araştırma kesitsel olarak tanımlayıcı tasarımda ilişki arayıcı olarak yapıldı. Araştırmanın örneklemini, Kasım 2017 ile Mart 2018 tarihleri arasında bir devlet hastanesi ve bir özel hastanenin yenidoğan yoğun bakım ünitesinde tedavi olan yenidoğan sarılığı gelişen 70 bebeğin annesi oluşturdu. Veri toplamada, Kişisel Bilgi Formu, Yardım Arama Tutum Ölçeği, Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği kullanıldı. Verilerin istatistiksel analizinde, normal dağılım için Shapiro testi, tanımlayıcı analizler için; frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, karşılaştırmalar için; Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis testleri, ilişkiler için; Spearman korelasyonu ve çoklu regresyon testleri, ölçeklerin güvenirlik analizi için; Cronbach Alfa testi kullanıldı. İlişki ve karşılaştırmalardaki istatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edildi. Bulgular: Çalışmaya katılan annelerin yaş ortalaması 28,84 olup çoğunun lise mezunu olduğu(%45,7), gebeliğini planladığı(%84.3), hastaneden taburcu olduktan sonra bebeklerinde sarılık geliştiği(%88.6), bebeğine yeterli bakımı verdiğini düşündüğü(%74,3) bebeğine yeterli zamanı ayırdığını(%80) belirttiği saptandı. Annelerin %15,8’inin, annelik görevlerini yerine iyi getiremediğini düşündüğü ve %40’nın bu konuda karsız olduğu, %7.1’inin kendisi yüzünden hastanede bebeğinin tedavi gördüğünü düşündüğü ve bu konuda %44,3’ünün kararsız olduğu saptandı. Bebeğinin sarılık olduğunu daha önceden anlaması gerektiğini düşünen annelerin oranı %50, kararsızların oranı %31.4’tür. Aidiyet/ilişki psikolojik ihtiyacını hissetmenin Kişiler Arası Açıklık(β=0,46) ve Zorlanma(β=0,31) ile ilgili psikolojik yardım aramaya yönelik olumlu tutum puanlarını artırdığı belirlendi(p<0,05). Annelerin annelik görevlerini yerine iyi getiremediğini düşünmesinin Kişilerarası Açıklık(β=0,30), Sosyal Kabul(β=0,35) ve İhtiyaç Hissetme(β=0,38) ile ilgili psikolojik yardım aramaya yönelik olumlu tutumu ve yeterlilikle ilgili psikolojik ihtiyacı(β=0,28) artırdığı belirlendi (P<0,05). Sonuç: Yenidoğan sarılığı nedeniyle bebekleri yenidoğan yoğun bakım ünitesinde olan annelerin temel psikolojik ihtiyaçları olduğu ve yardım arama tutumları içinde bulunduğu saptandı. Bu annelerinin aidiyet/ilişki psikolojik ihtiyacının kişilerarası açıklık ve zorlanma ile ilgili psikolojik yardım arama tutumlarını olumlu etkilediği saptandı