Sağlık Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Yazılmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi
Özet Görüntüleme: 356
/ 
PDF İndirme: 153
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8401725Anahtar Kelimeler:
Bibliyometrik Analiz, İş Sağlığı ve Güvenliği, Sağlık SektörüÖzet
Amaç: Bu çalışmanın amacı, Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanında bulunan, “sağlık sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG)” konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizinin yapılmasıdır.
Gereç ve Yöntem: Retrospektif olarak hazırlanan bu çalışmada bibliyometrik analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışma kapsamında Ulusal Tez Merkezi veri tabanında; “iş sağlığı”, “iş güvenliği”, “sağlık sektörü”, “sağlık çalışanı”, “iş kazası”, “risk analizi” gibi ifadeler aratılarak İSG ile sağlık sektörünün ilişkilendirildiği yüksek lisans, doktora ve tıpta uzmanlık tezleri incelenmiştir. 1993 - 2023 yılları arasında yazılmış ve çalışma için gerekli şartları sağlayan 303 adet tez çeşitli bibliyometrik parametreler üzerinden analize tabi tutulmuştur.
Bulgular: İncelenen tezlerin büyük çoğunluğunun yüksek lisans düzeyinde (%89) ve Türkçe dilinde (%99) yazıldığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte tezlerin tamamına yakınının (%91) Türkiye’de İSG Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 2012 yılından sonra yayımlandığı görülmektedir. Genel olarak sağlık bilimleri enstitülerinde (%38) ve iş sağlığı ve güvenliği ana bilim dallarında (%37) hazırlanan tezlerde en çok anket yöntemine (%61) başvurulmuştur. Yazılan tezlerin uygulama alanının büyük çoğunlukla hastaneler (%64) ve sağlık çalışanları (%78) olduğu görülürken tezler içerisinde en çok kullanılan anahtar kelimenin ise “iş sağlığı ve güvenliği” olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: İSG açısından kritik iş kollarından biri olan sağlık sektörü, çok sayıda lisansüstü teze konu olmuştur. Çalışma bulguları incelendiğinde, alanda yazılmış doktora tezlerinin ve yabancı dilde yazılmış tezlerin sayıca çok az olduğu göze çarpmakta olup özellikle doktora düzeyinde yapılan lisansüstü çalışmaların bu alana yoğunlaşması önerilmektedir. Öte yandan bu çalışmanın, İSG’nin sağlık sektöründe uygulanmasıyla gelecekte yapılacak olan lisansüstü tezlere ve diğer akademik çalışmalara yol göstermesi beklenmektedir.
Referanslar
Ağar, A., Kızıltan, B. (2023). İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılmış hemşirelik konulu tezlerin bibliyometrik analizi (2002-2022). Sağlık Bilimleri ve Klinik Araştırmaları Dergisi, 2(1), 14-22.
Akgün, S. (2015). Sağlık sektöründe iş kazaları. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2(2), 67-75.
Aygün, G., Özvurmaz, S. (2020). Sağlık çalışanlarının yaşadığı iş kazaları ve ilişkili faktörler. Medical Sciences, 15(4), 123-132.
Ayyıldız, O. (2021). Sağlık çalışanlarına yönelik zorbalık ve mobbing davranışları: Bibliyometrik bir analiz. MEYAD Akademi, 2(2), 126-149.
Bautista-Bernal, I., Quintana-García, C., Marchante-Lara, M. (2021). Research trends in occupational health and social responsibility: A bibliometric analysis. Safety Science, 137, 105167.
Bulut, M. (2022). Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliğinin asli unsurlarından meslek hastalığının akademik ihmali: Bibliyometrik bir analiz. Çalışma İlişkileri Dergisi, 1, 70-89.
Burunkaya, B., Topal, K., Erdoğdu, G., Gereklioğlu, Ç. (2017). Sağlık çalışanlarının çalışan güvenliği uygulamalarından memnuniyetleri ve iş sağlığı ve güvenliği kanunu hakkındaki bilgi düzeyleri. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 13(1), 1-17.
Canbaş, H., Kasap, S., Erdem, C. (2018). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin iş sağlığı ve güvenliği farkındalıkları üzerine bir alan araştırması. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 8(1), 235-266.
Çavuş, Ö. H., Keskin, R. (2020). İş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin sağlık sektöründe güvenlik kültürü üzerindeki etkilerinin analizi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 27(3), 627-644.
Çıkrık, R., Yılmaz, İ., Toprak, L. S. (2019). Turizmin etkileri konusunda yerel halkın bakış açısını konu alan lisansüstü tezlerin bibliyometrik profili. Journal of Hospitality and Tourism Issues, 1(1), 17-29.
Dalkıran, S., Olcay, Z. F. (2023). Ulusal tez merkezinde yer alan meslek hastalıkları alanında yazılan tezlerin bibliyografik analizi. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 958-969.
Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285-296.
Emiroğlu, C. (2012). Sağlık sektöründe mesleki riskler ve hukuksal düzenlemeler. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 12(43), 16-25.
Güley, A. Ö., Kurutkan, M. N. (2021). Sağlık hizmetlerinde kalite kavramının bibliyometrik analizi: Çalışmalar ve eğilimler. Journal of Innovative Healthcare Practices, 2(1), 1-22.
Hoşten, G., Eren, Ö. (2021). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin iş sağlığı ve güvenliği farkındalık düzeylerinin belirlenmesi: Bir vakıf üniversitesi üzerinde bir inceleme. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (22), 101-108.
ILO. (1998). Technical and ethical guidelines for workers' health surveillance. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/---publ/documents/publication/wcms_publ_9221108287_en.pdf (Erişim tarihi: 22.06.2023).
İnceoğlu, Ç. (2014). Türkiye’de sinemayı konu alan doktora tezleri üzerine bibliyometrik bir çözümleme. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (21), 31-50.
İnci, E. İ., Bilişli, Y., Hizay, D. (2016). İş kazalarına maruz kalan sağlık çalışanlarının bildirimlerinin değerlendirilmesi: Üniversite hastanesi örneği. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 3(3), 83-88.
Kantarcıoğlu, H., Kantarcıoğlu, A., Dinç, H. (2020). Sağlık kurumlarında iş sağlığı ve güvenliği: Kamu hastanelerinde risk değerlendirme yöntemlerine yönelik bir inceleme. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 7(1), 61-67.
Keçeci, Ş. (2021). Ulusal tez merkezinde yer alan iş sağlığı güvenliği alanında yazılmış tezlerin bibliyometrik analizi. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 3(4), 51-68.
Keskin, R., Çavuş, Ö. H. (2020). İş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin sağlık sektöründe güvenlik kültürü üzerindeki etkilerinin analizi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 27(3), 627-644.
Korkusuz, A. Y., İnan, U. H., Özdemir, Y., Başlıgil, H. (2020). Entegre çok kriterli karar verme yöntemleriyle sağlık sektöründe iş sağlığı ve güvenliği performansının ölçülmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 35(1), 81-96.
McNaught, C., Lam, P. (2010). Using Wordle as a supplementary research tool. Qualitative Report, 15(3), 630-643.
Olcay, Z. F. (2022). Ulusal tez merkezinde yer alan iş kazaları konusunda yazılmış tezlerin bibliyometrik analizi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 5(3), 286-297.
Özçoban, E. (2020). İnanç turizmi alanında yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerinin bibliyometrik analizi (1998-2019). Turkish Studies-Social, 15(3), 1363-1375.
Öztürk, H., Babacan, E., Anahar, E. Ö. (2012). Hastanede çalışan sağlık personelinin iş güvenliği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(4), 252-268.
Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics. Journal of Documentation, 25, 348.
Saygun, M. (2012). Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları. TAF Preventive Medicine Bulletin, 11(4), 373-382.
SGK. (2021). İş kazası istatistikleri. https://www.sgk.gov.tr/Download/DownloadFileStatics?f=sgk_2021.zip&d=%C4%B0STAT%C4%B0ST%C4%B0KLER%5CISTATISTIK_YILLIKLARI (Erişim tarihi: 29.06.2023).
Solmaz, M., Solmaz, T. (2017). Hastanelerde iş sağlığı ve güvenliği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3) , 147-156.
Şahin, T., Ocak, S. (2019). Türkiye'de sağlık yönetimi disiplininde yürütülen tezlerin bibliyometrik analizi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(3), 543-558.
T. C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi. (2012). İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin işyeri tehlike sınıfları tebliği. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/yonetmelik/9.5.16909-Ek.xls (Erişim tarihi: 30.06.2023).
Tuncar, A., Canbaz, H. (2022). Sağlık sektöründe çalışan 65 farklı meslek grubunun ‘temel iş sağlığı ve güvenliği’ konusunda bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 31(6), 428-432.
Tüzüner, V., Özaslan, B. (2011). Hastanelerde iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 40(2), 138-154.
ULAKBİM. (2023). Bibliyometrik analiz sıkça sorulan sorular. https://cabim.ulakbim.gov.tr/bibliyometrik-analiz/bibliyometrik-analiz-sikca-sorulan-sorular/#:~:text=Bibliyometri%20Nedir%20%3F,aras%C4%B1ndaki%20ili%C5%9Fkilerin%20say%C4%B1sal%20olarak%20analizidir (Erişim tarihi: 20.06.2023).
Ulutaşdemir, N., Tuna, H., Ertürk, İ. (2019). İş sağlığı ve güvenliği alanında Türkiye’de yapılan lisansüstü tez çalışmalarının incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 32-41.
Wang, Y., Chen, H., Liu, B., Yang, M., Long, Q. (2020). A systematic review on the research progress and evolving trends of occupational health and safety management: A bibliometric analysis of mapping knowledge domains. Frontiers in Public Health, 8, 81.
Yaşar, E. (2023). Turizm alanında kişilik özellikleri ile ilgili lisansüstü tezlerin bibliyometrik incelemesi. Journal of Humanities and Tourism Research, 13(1), 86-99.
Zeren, D., Kaya, N. (2020). Dijital pazarlama: Ulusal yazının bibliyometrik analizi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 35-52.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 