Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Kronik Hastalığa Uyumunun Öz-Etkililik Üzerine Etkisi
Özet Görüntüleme: 400
/ 
PDF İndirme: 126
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10612233Anahtar Kelimeler:
Kronik Hastalık, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı, Öz Etkililik, UyumÖzet
Amaç: Bu araştırma kronik obstrüktif akciğer hastalarının kronik hastalığa uyumunun öz-etkililik üzerine etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.
Materyal ve Metod: Kesitsel tip olan araştırmanın evrenini 15 Ocak 2020-15 Mart 2020 tarihleri arasında göğüs polikliniğine başvuran kronik obstrüktif akciğer hastaları oluşturmuştur. Herhangi bir örneklem yöntemi seçilmemiş ve polikliniğine başvuran 103 hastaya ulaşılmıştır. Araştırmanın verileri; Hastaların sosyo demografik özelliklerini içeren hasta bilgi formu, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastaları Öz Etkililik Ölçeği ve Kronik Hastalıklara Uyum Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde; normal dağılım testi, frekans, t testi, ANOVA testi ve korelasyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan hastaların yaş ortalaması 63,35±7,02 yıl ve sigara içme süresi ortalaması 40,64±9,43 yıl bulunmuştur. Kronik obstrüktif akciğer hastaların %93,2’sinin erkek olduğu, %75,8’inin ilkokul düzeyinde eğitim aldığı, %48,5’inin eşi/çocuklarıyla yaşadığı ve %60,2’sinin ekonomik düzeyinin düşük olduğu belirlenmiştir. Hastaların %92,2’sinin sigara içme öyküsünün olduğu, %53,4’nün ek bir kronik hastalığı sahip olduğu ve %38,8’inin evde oksijen kullandığı saptanmıştır. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarının Öz Etkililk puan ortalaması 2,66±0,61 ve Kronik hastalığa uyum puan ortalaması 76,24±10,41 olarak bulunmuştur.
Sonuç: Bu araştırmada Kronik obstrüktif akciğer hastalarının kronik hastalığa uyumlarının ve öz etkililik puanlarının orta düzeyde olduğu ve kronik hastalığa uyum ile öz etkililik arasında pozitif yönde ilişki olduğu saptanmıştır.
Referanslar
Akwe J, Fair N, Fongeh T. Chronic obstructive pulmonary disease: Part I Overview of epidemiology, pathophysiology, diagnosis and staging with 2020 Updates. Medical Research Archives. 2020; 8(2);7-16.
Ali, L., Wallström, S., Ekman, I., Swedberg, K., Fors, A. (2021). Effects of person-centred care via telephone on self-efficacy in patients with chronic obstructive pulmonary disease: Subgroup analysis of a randomized controlled trial. Nursing Open, 8, 927-935. https://doi.org/10.1002/nop2.701.
Atik, D., Karatepe, H. (2016). Scale development study: Adaptatıon to chronıc ıllness. Acta Medica Mediterranea, 32, 135.
Bal Özkaptan, B., Kapucu, S. (2015). KOAH’lı bireylerde öz-etkililiğin geliştirilmesinde evde bakımın önemi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 4, 2, 74-80.
Bilgiç, Ş., Pehlivan, E.(2023). Kronik hastalığa sahip bireylerin hastalığa uyumunun yaşam kalitesi ile ilişkisi. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 8, 1, 63-76. ttps://doi.org/10.47115/jshs.1088222
Bozbay, D.S., Yıldırım, A.B., Dönmez, L. (2019). Bir tıp fakültesi hastanesi kardiyoloji kliniği’nde yatan hastaların kronik hastalık uyumu ve ilgili bazı değişkenlerin incelenmesi. 3International 21National Public Heal Congr. 1-3, 68.
Hogea, S.P., Tudorache, E., Fildan, A.P., Mladinescu, O.F., Marc, M., Oancea, C. (2020). Risk factors of chronic obstructive pulmonary disease exacerbations. Clin Respir J, 14, 183–197.
İnel Manav, A., Atik, D., Çapar, A. (2021). Diyabeti olan yetişkinlerin koşulsuz kendini kabul düzeylerinin ve kronik hastalığa uyumlarının değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Derg, 4, 153–62.
Kara, M., Mirici, A., (2002). “KOAH öz-etkililik ölçeği türkçe formu'nun geçerlilik ve güvenirliği”, Atatürk Üniversitesi Tıp Dergisi, 34, 61-66.
Kar, S., Zengin, N. (2020). The relation between self-efficacy in patients with chronic obstructive pulmonary disease and caregiver burden. Scandinavian journal of Caring Sciences, 34, 3, 754-761. https://doi.org/10.1111/scs.12780.
Kaya, H., Aydin, G. O., Kucuk, L., Aşti, T., Turan, N., Palloş, A., Gulgun, C. P. D. (2018). Self-efficacy level and patient satisfaction with healthcare in chronic obstructive pulmonary diseases. Internatıonal Journal of Medıcal Research & Health Scıences, 7, 7, 1-9.
Kılınç, N.Ö., Tezel, A. (2012). “The assessment of self-efficacy level according to university students smoking situation.” TAF Preventive Medicine Bulletin, 11, 3, 255-64.
Lange P, Halpin DM, O’Donnell D, MacNee W. Diagnosis, assessment, and phenotyping of COPD: beyond Fev1. International Journal of COPD. 2016:11;3-12.
Lee, H., Lim, Y., Kim, S., Park, H. K., Ahn, J. J., Kim, Y., Lee, B. C.(2014). Predictors of low levels of self-efficacy among patients with chronic obstructive pulmonary disease in South Korea. Nursing and Health Sciences, 16, 78–83.
Mohammed, M.A.A., Almezaien, M.M., Ali Eid,R.E.M.,Sobeh, D.E.T., El-Mowafy, .A.O.I. (2020). Impact of an educational program on self efficacy of patients with chronic obstructive pulmonary disease. Port Said Scientific Journal of Nursing, 7, 2, 272-302.
Okur, E., Nural, N. (2022). Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bir hastanın hastalığa uyumu ve hemşirelik girişimleri: Olgu sunumu. Sted, 31, 4. doi: 10.17942/sted.1041259.
Park, H.Y., Kang, D., Lee, H., Shin, S.H., Kang, M., Kong, S., Rhee, C,K., Cho, J., Ha Yoo, K. (2020). Impact of chronic obstructive pulmonary disease on mortality: A Large National Cohort Study Respirology, 25, 7, 726-734.
Park, S. K. (2017). Factors affecting self-care behavior in Koreans with COPD. Applied Nursing Research. doi:10.1016/j.apnr.2017.09.003.
Prasad, B. (2020). Chronic obstructive pulmonary disease (COPD). International Journal of Pharmacy Research & Technology, 10, 1, 67–71. https://doi.org/10.31838/ijprt/10.01.12.
Selzler, A.M., Moore, V., Habash, R., Ellerton, L., Lenton, L., Goldstein, R., and Dina, Brooks. (2020). The Relationship between Self-Efficacy, Functional Exercise Capacity and Physical Activity in People with COPD: A systematic review and metaanalyses. Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 17, 4, 52–461. https://doi.org/10.1080/15412555.2020.1782866.
Song, H. Y. ve Nam, K. A. (2017). Psychometric properties of the Korean version of the Pulmonary Rehabilitation Adapted Index of Self-Efficacy (PRAISE) for individuals with COPD. International Journal of COPD, 12, 2611–2620.
Suzuki, M., Shigeta, M., Kanamori, T., Yokomichi, M., Uchiyama, M., Inagaki, K., Naito, T., Ooshiro, H., Asai, Y. (2023). Development of a Daily Living Self-Efficacy Scale for Older Adults in Japan. Int. J. Environ. Res. Public Health, 20, 3292. https://doi.org/10.3390/ ijerph20043292.
Şimşekli Bakırhan, D., Akkuş, Y. (2023). The effects of inhaler training on self-efficacy in chronic obstructive pulmonary disease patients. J Nursology, 26, 1, 9-17. doi: 10.5152/JANHS.2023.221939
Tsiligianni, I., Sifaki-Pistolla, D., Gergianaki, I., Kampouraki, M., Papadokostakis, P., Poulonirakis, I., Gialamas, I., Bempi, P., and Ierodiakonou, D. (2020). Associations of sense of coherence and self-efficacy with health status and disease severity in COPD. NPJ Prim Care Respir Med, 18, 30, 1, 27. doi: 10.1038/s41533-020-0183-1.
Ugur, Ö., Kızılcı, S., Besen, D., Arda, H., Duran, G. (2017). Self-efficacy levels of ındividuals with chronic obstructive pulmonary disease and ınvestıgation of caregiver burden. International Journal of Caring Sciences, 10, 2, 921-928.
Wells, C.D., Joo, M.J. (2019). COPD and asthma: Diagnostic accuracy requires spirometry. The Journal of Famıly Practıce, 68, 2, 76-81.
Wigal, J.K., Creer, T.L., Kotses, H. (1991). “The COPD Self-Efficacy Scale”. Chest, 99, 1193-1196.
Yi, .Q.F., Yang, G.L., Yan, J. (2021). Self-efficacy ıntervention programs in patients with chronic obstructive pulmonary disease: Narrative review. International Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 16, 3397–3403. doi: 10.2147/COPD.S338720.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 