Yaşlı Hastada Beslenme Durumunun Değerlendirilmesi
Özet Görüntüleme: 741
/ 
PDF İndirme: 719
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7927229Anahtar Kelimeler:
Değerlendirme araçları, Malnütrisyon, YaşlılıkÖzet
Yaşlılık, doğumdan itibaren başlayan bir süreçtir ve fizyolojik bir durumdur. Bu sürecin getirdiği olumsuzluklar gelişen koruma ve tedavi olanakları sayesinde azalmaktadır. Bu sayede 65 yaşın üzerindeki nüfus giderek artmaktadır. Yaşlanabilen nüfusun gereksinimleri farklılık göstermektedir. Fizyolojik, psikolojik, sosyoekonomik parametrelerdeki değişiklikler ile artan kronik hastalık prevelansı, gereksinimlerine yönelik yeni yaklaşımlar geliştirilmesini kaçınılmaz kılmaktadır.Toplumun kırılgan grupları arasında yer alan yaşlıların, gerek beslenme düzeyini olumsuz etkilecek sağlık sorunlarından, gerekse beslenme bozukluğu sonucu oluşabilecek sağlık sorunlarından korunması önemlidir. Kötü beslenme anlamına gelen “malnütrisyon” yaşlılarda birçok hastalığın ilerlemesine katkıda bulunur ve aynı zamanda sarkopeni ve kırılganlığın etiyolojisine katkıda bulunur. Yaşlı bireylerde malnütrisyon risk faktörleri; yaşlanmaya bağlı fizyolojik, hastalıklar ve tedavilere bağlı medikal, ruhsal bozuklukları içeren psikolojik, sosyoekonomik, sosyodemografik dezavantajlı durumlar nedeniyle sosyal faktörleri içermektedir. Malnütrisyonun erken saptanması ve önlem alınması önemlidir. Geriatrik hastada beslenme bozukluğu saptanmasında ve tedavisinde uygulanacak yöntem tarama, tespit etme, girişim, izleme ve değerlendirme süreçlerini içerimelidir. En uygun tarama aracı uygulaması zaman almayan, kolay, düşük maliyetli, geçerli, güvenilir, tutarlı olmalı, risk taşıyan hastaları en az hata payı ile tespit edebilecek seviyede hassas olmalı ve sayısal veri ile skorlanmalıdır. Tarama testleri ile eğer bireyde beslenme bozukluğu saptanır ise daha detaylı değerlendirme testlerine geçilmelidir. Uygun, pratik değerlendirme araçlarının kullanımı ile uygulamada sıklıkla göz ardı edilebilen malnütrisyonun görünür olması sağlanacaktır. Önlenebilir bir durum olan malnütrisyona yönelik gerekli girişimler ile morbidite ve mortalite oranlarına olumlu yansımaları görülebilecektir.
Referanslar
Agarwal, E., Miller, M., Yaxley, A., & Isenring, E. (2013). Malnutrition in the elderly: A narrative review. Maturitas, 76(4), 296–302. https://doi.org/10.1016/J.MATURITAS.2013.07.013
Akmansu, M., & Kanyılmaz, G. (2020). Malnütrisyon Taramasındaki Yöntemler: Hangi Yöntemleri Kullanalım? J Oncol, 35, 5–11. https://doi.org/10.5505/tjo.2020.2595
Aksu, H. (2022). Beslenme Tarama Araçları. Izmir Democracy University Health Sciences Journal, 5(1), 87–105. https://doi.org/10.52538/iduhes.1025013
Alıcıkuş, Z. A. (2020). Onkoloji Hastalarında Nütrisyonel Bozuklukların Tanısı ve Takip Yöntemi. Turkish Journal of Oncology, 35(Supp 1), 22–35. https://doi.org/10.5505/tjo.2021.2650
Arıoğul, S. (2013). Yaşlılarda Malnütrisyon Kılavuzu 2013 Akademik Geriatri Derneği. https://www.akademikgeriatri.org/files/thn-kitap.pdf
Aslan, D., Kutsal, Y. G., & Saygun, M. (2022). Türkiye’ de Yaşlılık Raporu.
Baker, J. P., Detsky, A. S., Wesson, D. E., Wolman, S. L., Stewart, S., Whitewell, J., Langer, B., & Jeejeebhoy, K. N. (1982). Nutritional Assessment. New England Journal of Medicine, 306(16), 969–972. https://doi.org/10.1056/NEJM198204223061606
Bozoğlu, E., & Öztürk, A. (2016). Malnütrisyonun Tanımı, Sıklığı ve Etiyolojik Faktörler. Turkiye Klinikleri J Geriatr-Special Topics, 2(1), 7–15.
Cederholm, T., Barazzoni, R., Austin, P., Ballmer, P., Biolo, G., Bischoff, S., Compher, C., Correia, I., Higashiguchi, T., Holst, M., Jensen, G., Malone, A., Muscaritoli, M., Nyulasi, I., Pirlich, M., Rothenberg, E., Schindler, K., Schneider, S., de van der Schueren, M., … Bilimler Üniversitesi, U. (2015). ESPEN’in Klinik Nütrisyonda Tanımlar ve Terminoloji Rehberi.
Çevik, A., Basat, O., & Uçak, S. (2014). Evde Sağlık Hizmeti Alan Yaşlı Hastalarda Beslenme Durumunun Değerlendirilmesi ve Beslenme Durumunun Laboratuar Parametreleri Üzerine Olan Etkisinin İrdelenmesi. Konuralp Medical Journal, 6(3), 31–37. https://doi.org/10.18521/KTD.58144
Çiğilioğlu, A., Efendioğlu, E. M., & Öztürk, Z. A. (2022). Ayaktan Başvuran Geriatrik Hastalarda Beslenme Durumu ile İlişkili Faktörler. Namık Kemal Tıp Dergisi, 10(3), 276–282. https://doi.org/10.4274/NKMJ.GALENOS.2022.24085
Ci̇n, A., Boyraz, S., Öztürk, V., Yaka, E., Üniversitesi, G., Hizmetler ve Teknikler Bölümü, T., Menderes Üniversitesi, A., Fakültesi, H., Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İ., Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, D., Tıp Bilimleri Bölümü, D., Anabilim Dalı, N., & Özet, I. (2019). Yaşlı İnme Hastalarında Malnütrisyon. Turkish Journal of Cerebrovascular Diseases, 25(3), 155–163. https://doi.org/10.5505/tbdhd.2019.12599
Doğan, G., & Köksal, E. (2021). Yaşlıda Malnütrisyon ve Değerlendirilmesinde Kullanılan Antropometrik ve Laboratuvar Yöntemler. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi (BSBD), 10(1), 73–84. http://search/yayin/detay/467538
Güler, M. S. (2019). Onkoloji Hastalarında Farklı Beslenme Tarama Testlerinin Karşılaştırılması ve Beslenme Durumu ile İlişkilendirilmesi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
https://www.nutricia.com.tr/saglik-calisanlari/eriskin/must/. (y.y.). Tarihinde 02 Şubat 2023, adresinden erişildi https://www.nutricia.com.tr/saglik-calisanlari/eriskin/must/
Karan, M. A. (2016). Sağlıklı Yaşlıda Beslenmenin Genel İlkeleri. Türkiye Klinikleri Geriatri - Özel Konular, 2(1), 1–6. https://www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-saglikli-yaslida-beslenmenin-genel-ilkeleri-75140.html
Kenar, S. G. (2022). Malnütrisyon: Tanı, Tarama Testleri, Değerlendirme. Içinde Nörolojik Hastalıklarda Nütrisyon (1. baskı, C. 1, ss. 15–34). https://books.akademisyen.net/index.php/akya/catalog/view/145/162/4808
Meriç, Ç. S., & Yabancı Ayhan, N. (2017). Yaşlılarda Evde Sağlık Hizmetleri ve Malnütrisyonun Önemi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 45(3), 287–293. http://search/yayin/detay/273379
Salbas, E. (2016). El Kavrama Gücü Ölçüm Testi. https://www.ftronline.com/el-kavrama-gucu-olcum-testi/
Sözer, T., Yağmur, C., & Başar, E. K. (2022). Dahiliye Servisinde Yatan Yaşlı Hastalarda Malnütrisyon Durumunun ve Etkili Faktörlerin Değerlendirilmesi: Tanımlayıcı Araştırma. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 320–329. https://doi.org/10.5336/HEALTHSCI.2021-85732
Taşar, P. T., & Şahin, S. (2016). Nutrisyonel Tarama Yöntemleri veDeğerlendirme. Turkiye Klinikleri J Geriatr-Special Topics 2016;2(1):25-8, 2(1), 25–28.
TÜİK. (2021). İstatistiklerle Yaşlılar, 2020. Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2020-37227
Ünsal, P., & Halil, M. (2018). Yaşlının Nutrisyonel Durumunun Değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri , 41–45.
Varan, H. D., & Halil, M. (2016). Malnütrisyonlu Yaşlı Hastada Enteral Beslenme Destek Tedavisi. Türkiye Klinikleri Geriatri - Özel Konular, 2(1), 39–46. https://www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-malnutrisyonlu-yasli-hastada-enteral-beslenme-destek-tedavisi-75145.html
Volkert, D., Beck, A. M., Cederholm, T., Cruz-Jentoft, A., Goisser, S., Hooper, L., Kiesswetter, E., Maggio, M., Raynaud-Simon, A., Sieber, C. C., Sobotka, L., Van Asselt, D., Wirth, R., & Bischoff, S. C. (2019). ESPEN Guideline ESPEN guideline on clinical nutrition and hydration in geriatrics. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2018.05.024
Volkert, D., Beck, A. M., Cederholm, T., Cruz-Jentoft, A., Hooper, L., Kiesswetter, E., Maggio, M., Raynaud-Simon, A., Sieber, C., Sobotka, L., van Asselt, D., Wirth, R., & Bischoff, S. C. (2022). ESPEN practical guideline: Clinical nutrition and hydration in geriatrics. Clinical Nutrition, 41(4), 958–989. https://doi.org/10.1016/J.CLNU.2022.01.024
Wijnhoven, H. A. H., Schilp, J., van Bokhorst-de van der Schueren, M. A. E., de Vet, H. C. W., Kruizenga, H. M., Deeg, D. J. H., Ferrucci, L., & Visser, M. (2012). Development and validation of criteria for determining undernutrition in community-dwelling older men and women: The Short Nutritional Assessment Questionnaire 65+. Clinical Nutrition, 31(3), 351–358. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2011.10.013
Young, A. M., Kidston, S., Banks, M. D., Mudge, A. M., & Isenring, E. A. (2013). Malnutrition screening tools: Comparison against two validated nutrition assessment methods in older medical inpatients. Nutrition, 29(1), 101–106. https://doi.org/10.1016/j.nut.2012.04.007
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 