Evli Kadınların Eş Şiddetine Maruz Kalmaları ile Aile Planlaması Tutum ve Davranışları Arasındaki İlişki


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7600594Anahtar Kelimeler:
Aile planlaması, evli kadınlar, eş şiddeti, tutum ve davranışÖzet
Bu çalışma, evli kadınların eş şiddetine maruz kalma durumları ile aile planlamasına yönelik tutum ve davranışları arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Kesitsel tipte tanımlayıcı araştırma, Türkiye'de İç Anadolu bölgesinde bir ilçede bulunan dört farklı Aile Sağlığı Merkezinde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini 18-49 yaş arası 333 evli kadın oluşturmaktadır. Araştırma verileri Kişisel Bilgi Formu, Kadına Yönelik Şiddet Tarama Formu ve Aile Planlaması Tutum Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Kadınların %58,9'unun Aile Planlaması(AP) yöntemini kullandığı, aile planlaması yöntemini kullanan kadınların %80,1'inin modern ve %19,9'unun geleneksel yöntemleri tercih ettiği saptanmıştır. Kadınların kullandığı modern AP yöntemleri sırasıyla %27,1 prezervatif, %23 hap ve %17,3 rahim içi araç (RİA) olduğu belirlenmiştir. Aile planlamasından yararlanan kadınların tutum puanı, herhangi bir AP yöntemi kullanmayanlara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır(p<0,05). Kadınların %35,7'si eş şiddetine maruz kaldığı ve %11,4'ünün şiddet yaşama riski taşıdığı belirlenmiştir. Kadınların %18,3'ünün sözlü, %12,6'sının ekonomik, %10,5'inin fiziksel, %7,5'inin cinsel şiddete maruz kaldığı saptanmıştır. Eşinden şiddet gören kadınların aile planlamasına yönelik tutum puanı, şiddet görmemiş kadınlara göre daha düşük bulunmuştur (p<0,05). Kadınların çoğunun aile planlamasına yönelik olumlu tutuma sahip olduğu ancak davranışlarının istenmediği, kadınların yaklaşık üçte birinin şiddete maruz kaldığı ve şiddete uğrayanların aile planlamasına ilişkin olumsuz tutumlara sahip olduğu saptanmıştır.
Referanslar
Akalın, A., Bostancı, Ş. (2022). Aile planlaması yöntemi kullanan üreme çağındaki kadınlarda cinsel fonksiyonlar ve cinsel yaşam kalitesi. Androloji Bülteni, 24(2), 110-117.
Anand, E., Unisa, S., Singh, J. (2017). Intimate partner violence and unintended pregnancy among adolescent and young adult married women in south Asia. Journal of Biosocial Science, 49(2):206-221. Doi: https://doi.org/10.1017/s0021932016000286
Apay, S.E., Nazik, E., Özdemir, F., Pasinlioğlu, T. (2010). The Determination of the Behaviours Ahout Family Planning of the Women. Anatolian Journal of Nursing and Health Sciences, 13(3): 1-7.
Avcı, I. A., Çavuşoğlu, F., Aydın, M., Altay, B. (2018). Attitude and practice of family planning methods among Roma women living in northern Turkey. International journal of nursing sciences, 5(1): 33-38. doi: 10.1016/j.ijnss.2018.01.002.
Ayaz, S., Efe, Ş.Y. (2009). Family planning attitudes of women and affecting factors. Journal of The Turkish German Gynecological Association 2009; 10(3): 137.
Balcı, Y., Kadı, G., Göçeoğlu, Ü.Ü., İnanç, L. (2019). Are the recurrent hospital applications inform about domestic violence?. The Bulletin of Legal Medicine, 24(2): 93-99. https://doi.org/10.17986/blm.2019250195
Bishwajit, G., Yaya, S.(2018). Domestic violence: A hidden barrier to contraceptive use among women in Nigeria. Open Access Journal of Contraception, 9(21):21-28. Doi: 10.2147/OAJC.S154733
Bolu, F., Mayda, A.S., Yılmaz, M. (2015). Frequency and the factors affecting violence towards pregnant woman admitted to a university hospital pregnancy outpatient clinic. Nobel Medicus, 11(1): 64-70.
Bulut, E. (2019). Türkiyede şiddet ve terörizm. In: Daşlı Y, Editor. Sosyal Sorunlarda Güncel Tartışmalar. Ankara Anı Yayıncılık, p.128-135.
Chaquisse E., Fraga, S., Meireles, P., Macassa, G., Soares, J., Mbofana, F., Barros, H. (2018). Sexual and physical intimate partner violence among women using antenatal care in Nampula, Mozambique. Journal of public health in Africa, 9(1): 744 https://doi.org/10.4081/jphia.2018.744
Chernyak, E. (2018). Intimate partner violence in Tajikistan: Risk and protective factors. Violence and Victims,33(6): 1124-1147. doi: 10.1891/0886-6708.33.6.1124.
Çalışkan, H., Çevik, E.İ. (2018). The determinants of violence against women: Evidence from Turkey. Balkan Journal of Social Sciences,7(14): 218-233.
Dadras, O., Nakayama, T., Kihara, M., Ono-Kihara, M., Dadras, F. (2022). Intimate partner violence and unmet need for family planning in Afghan women: the implication for policy and practice. Reproductive health, 19(1), 1-9.
Dağcı, S., Besey, Ö. (2019). Gender inequality, violence against women and the approach of health care workers. Medical Bulletin of Zeynep Kamil, 50(4), 236-340.
Demir, S., Oskay, Ü.Y. (2015). Effects of domestic violence on women's reproductive health. Journal of Duzce University Health Sciences Institute, 5(1): 35-38.
Ely, G.E., Murshid, N.S. (2018). The relationship between partner violence and number of abortions in a national sample of abortion patients. Violence and Victims, 33(4) :585-603. doi: 10.1891/0886-6708.VV-D-16-00215.
Gavin, L., Moskosky, S., Carter M., Curtis, K., Glass, E., Godfrey, E., ... Zapata, L. (2014). Providing quality family planning services: recommendations of cdc and the us office of population affairs. Morbidity And Mortality Weekly Report: Recommendations And Reports, 63(4): 1-54.
Hawcroft, C., Hughes, R., Shaheen, A., Usta, J., Elkadi, H., Dalton, T., … Feder, G (2019). Prevalence and health outcomes of domestic violence amongst clinical populations in Arab Countries: a systematic review and meta-analysis. BMC Public Health, 19(1):1-12. doi: 10.1186/s12889-019-6619-2
Karaçali, M., Özdemir, R. (2018). The factors influencing the access of married women, aged 15-49, to family planning services in Karabuk province. Turkish Journal of Public Health ,16(2): 131-145.
Kasa, A.S., Tarekegn, M., Embiale, N. (2018). Knowledge, attitude and practice towards family planning among reproductive-age women in a resource-limited setting of Northwest Ethiopia. BMC research notes, 11(1): 1-6.
Kelleci, M., Gölbaşı, Z., Erbaş, N., Tuğut, N. (2009). The effects of spouse violence upon women's mental health. Turkiye Klinikleri Journal Of Medical Sciences, 29(6) :1587-1593.
Kumcağız, H., Aydın, İ.A., Talay, T., Gürkan, S., Kinsiz, D.N. (2018). The cases and needs of the women, as victims of violence, who consulted to Samsun center for preventing and monitoring violence. MANAS Journal of Social Studies, 7(2): 401-414.
Mikton, C.R., Butchart, A., Dahlberg, L.L., Krug, E.G. (2016). Global status report on violence prevention 2014. American Journal of Preventive Medicine, 50(5), 652-659. doi: 10.1016/j.amepre.2015.10.007
Muluneh, M.D., Francis, L., Agho, K., Stulz, V.A.(2021).Systematic Review and Meta-Analysis of Associated Factors of Gender-Based Violence against Women in Sub-Saharan Africa. Int J Environ Res Public Health, 18(9):4407. doi: 10.3390/ijerph18094407.
Örsal, Ö., Kubilay, G. (2007). Developing Family Planning Attitude Scale. Florence Nightingale Journal Of Nursing, 15(60) :155-164.
Osmani, A.K., Reyer, J.A., Osmani, A.R., Hamajima, N. (2015). Factors influencing contraceptive use among women in Afghanistan: secondary analysis of Afghanistan health survey 2012. Nagoya Journal of Medical Science, 77(4): 551-61.
Taşkın, L. (2021). Aile Planlaması/Gebeliğin önlenmesi. In:Taşkın L. 17.Baskı. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. Ankara: Akademisyen Kitapevi, p.545-564
Tel, H., Kocataş, S., Güler, N., Aydın, H.T., Gündoğdu, N.A. (2019). Status of domestic violence exposure among married women and the affecting factors. IBAD Journal of Social Sciences, 256-264. https://doi.org/10.21733/ibad.611511
Tiruneh, F.N., Chuang, K.Y., Ntenda, P.A., Chuang, Y.C. (2016). Factors associated with contraceptive use and intention to use contraceptives among married women in Ethiopia. Women & Health , 56(1): 1-22. doi: 10.1080/03630242.2015.1074640
TNSA (2018). Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Access Date: 09.12.2022 https://fs.hacettepe.edu.tr/hips/dosyalar/yayinlar/2019/tnsa/anarapor .
T.C. Ministry of Family and Social Policies, General Directorate of Women's Status (2015). Domestic violence against women in Turkey. Ankara: Elma Teknik Basim Printing House. Turkish Ministry of Family and Social Policies General Directorate of Status of Women Publications. 06.12.2021 http://ceidizleme.org/ekutuphaneresim/dosya/28_1.pdf
T.C. Prime Ministry General Directorate on the Status of Women (2008). Health Services in Combating Domestic Violence Against Women in Turkey. Ankara. Access Date: 19.04.2019 https://docplayer.biz.tr/7916364-.html
Twizelimana, D., Muula, A.S. (2021). Unmet contraceptive needs among female sex workers (FSWs) in semi urban Blantyre, Malawi. Reproductive Health, 18(1), 1-8.
United Nations (2020), Department of Economic and Social Affairs, Population Division . World Contraceptive Use (POP/DB/CP/Rev2020) Access Date: 06.10.2021. https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/dataset/contraception/wcu2020.asp
World Health Organization (2018). World health statistics 2018: Monitoring health for SDGs sustainable development goals Access Date: 12.08.2021 . https://www.who.int/docs/default-source/gho-documents/world-health-statistic-reports/6-june-189108-world-health-statistics-2018.pdf.
World Health Organization(2020). Definition and typology of violence. World report on violence and health: summary. Access Date:04.03.2020. URL: Http://Www.Who.İnt/Violenceprevention/Approach/Definition/En/
World Health Organization(2021). The global health observatory: unmet need for family planning. Access Date: 12.08.2021 https://www.who.int/data/gho/indicator-metadata-registry/imr-details/3414. [Ref list]
Yağmur. Y., Keskin, F. (2019). Doğum Sonu Dönemdekı Kadınların Aile Planlaması Yöntemı Kullanımı Ve Sağlık Algısının İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 7(2), 137-146.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 GEVHER NESİBE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.