Avrupa Birliği Ülkelerinin Sağlık Güvenliği Performanslarının Ölçülmesi: MAIRCA Yöntemi ile Bir Uygulama

Özet

Ülkeler kendilerinin ve birbirlerinin sağlık güvenlik performanslarını analiz ederek sağlık güvenliği performanslarını artırmalarına yönelik stratejiler ve yöntemler geliştirebilmektedirler. Dolaysıyla ülkelerin sağlık güvenlik performansları konusunda farkındalık kazanması için söz konusu performans ölçümünün sağlanması önem arz etmektedir. Bu kapsamda araştırmada, en son ve güncel olan 2019 yılı için Küresel Sağlık Güvenlik Endeks (GHSI) bileşenlerine ait değerler üzerinden Avrupa Birliği ülkelerinin sağlık güvenlik performansları MAIRCA yöntemi ile ölçülmüştür. Araştırmada ayrıca yöntem kapsamında GHSI ve MAIRCA yöntemi ile belirlenen ülkelerin sağlık güvenlik performans değerleri ile bazı çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri (ARAS, BTA, COPRAS, EDAS, MAUT, ROV, TOPSIS, WASPAS, Gri İlişkisel Analiz) ile hesaplanan ülkelerin sağlık güvenliği performans değerleri arasındaki ilişkiler hesaplanmıştır. Bulgulara göre, sağlık güvenlik performansı en fazla olan ilk üç ülkenin İsveç, Hollanda ve Danimarka, en az olan ilk üç ülkenin ise Bulgaristan, Romanya ve GKRY olduğu belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca Bulgaristan, Çekya, GKRK, Hırvatistan, İtalya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Romanya, Slovenya ve Yunanistan ülkelerinin ortalama sağlık koruma performans değerinin aşağısında olduğu gözlenmiştir. Buna göre söz konusu ülkelerin diğer Avrupa Birliği ülkeleri ile sağlık güvenliği konusunda uyum içinde olmaları için sağlık güvenliği performanslarını artırmaları gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bunların dışında, araştırmada GHSI ve MAIRCA yöntemlerinin birbirleriyle ve MAUT yöntemi dışında diğer ÇKKV yöntemler ile anlamlı, pozitif yönde ve çok yüksek seviyede ilişkileri olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla bu bulguya göre, GHSI ve MAIRCA yöntemi birbirleriyle ve MAUT yöntemi hariç diğer yöntemlerle açıklanabileceği değerlendirilmiştir.